İSTANBUL- Isparta’da 30 Kasım’da düşerek 57 kişinin hayatını kaybetmesine yol açan AtlasJet'in kiraladığı World Focus Havayolları’nın teknik arızalara duyarsızlığı nedeniyle karakutuların arızalı olduğu ortaya çıktı.
Almanya’da yapılan incelemede, karakutulardaki en son kayda uçağın 21 Kasım’daki uçuşunda rastlandı. Kaza kırım ekibinin araştırmasına göre World Focus’un Isparta’da düşen MD83 tipi uçağın, pilotların aralarında ve kuleyle yaptığı konuşmaları kaydeden CVR (Cockpit Voice Recorder) cihazının, kazadan 9 gün önce arızalandığı ve kaza anına kadar kayıt yapmadığı belirlendi. Almanya’da yapılan incelemede CVR’daki en son kayda uçağın 21 Kasım’daki uçuşunda rastlandı. MD83 uçağının kurallarına göre CVR arızası meydana geldiğinde o uçakla en fazla 3 uçuş yapılabiliyor ve arkasından hemen uçak bakıma alınıyor, arıza gideriliyor. Uzmanlar, 9 günlük sürede bakım olmadan çok sayıda uçuş gerçekleştirildiğine dikkat çekiyor.
FDR DA ARIZALI ÇIKTI
Kazalarda uçağın tüm uçuş verilerini, yani motorların çalışma devri, hız, yükseklik gibi çok sayıda bilgiyi kaydeden Uçuş Veri Kayıt Cihazı’nda da (FDR-Flight Data Recorder) kalkıştan sonra seyir irtifasına kadar yani uçuşun yaklaşık 15 dakikalık bölümünün kaydına rastlandı. Kurallar gereği sistem, pilotlar motor çalıştırıp park frenini bırakmasıyla devreye giriyor. MD83 uçaklarında eğer FDR arızası olursa, bu bilgi pilotların önündeki göstergelerde çıkıyor. Bu durumda uçuşun nerede olursa olsun kesinlikle iptal edilmesi gerekiyor. Uçak hemen bakıma alınıyor. FDR’ın havada neden arızalandığı ise yapılacak teknik araştırmayla ortaya çıkacak.
SORUŞTURMA DERİNLEŞTİ
Kamuoyunda karakutu olarak da bilinen, kazaların çözülmesinde kilit role sahip CVR ve FDR kayıtlarında sorun ortaya çıkınca araştırmalar derinleşti. Uçağın etraftaki dağ-tepe gibi yükseltilere yaklaşması durumunda pilotları ikaz eden EGPWS (Enhance Ground Proximity Warning System-Geliştirilmiş Kara Yakınlığı Uyarı Sistemi) sökülerek incelenmek üzere ABD’ye gönderildi. Sistem, dağa tehlikeli olarak yaklaşma yapıldığında pilotu sesli ve ışıklı ikaz ediyor. ABD’de imalatçı Honeywell şirketine gönderilen EGPWS’ten kazadan önceki son anlarla ilgili ipuçları bulunmaya çalışılacak.
SON ANDA LÖVYEYE ASILMIŞ
Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı kaza kırım ekipleri tarafından yapılan incelemede, pilotların EGPWS’in "Lövyeyi çek-pull up" ikazı aldıktan sonra motorlara maksimum güç verdiği ve uçağı yaklaşık 45 derece ile tırmandırmaya çalıştığı ortaya çıktı. MD serisi uçakların tasarımı gereği motorlarının arkada bulunması nedeniyle kazada, uçağın çöküşle birlikte tepeye vurduğu belirlendi. Karakutu kayıtlarında sorun yaşanmasının kaza araştırmalarını biraz uzatabileceğine dikkat çeken uzmanlar, olayın yüksek ihtimalle pilot hatası nedeniyle meydana geldiğine dikkat çekti.
