Depremin gizli kahramanları: Bisikletli gönüllüler

HATAY- Deprem sürecinde yaşanan en büyük sorunlardan biri depremzedelerin ihtiyaçlarını karşılamaktı. Bu sorunu iki bölüme ayırabiliriz. İlki ihtiyaç duyulan ürünü tedarik etmek ikincisi de bunu depremzedelere ulaştırabilmek.

BisiDestek ile Sol Haber’den Özkan Öztaş konuştu. Depremin ilk günlerinden itibaren karşılaşılan (hatta birçok yerde hala devam eden) sorun tedarik zincirinin çökmesi ve yolların kapalı olmasıydı. Bazen bir yan sokağa ulaşmak için açık bir yol arayıp kilometrelerce mesafe enkazın yolu kapatmadı bir güzergah aramak zorunda kalabiliyordunuz.

İşte böyle günlerin birinde sırtlarında çantaları, kaskları ve bisikletlerine taktıkları küçük çekçeklerle bisikletli bir takım geldi Hatay'ın Armutlu semtine. Bu fikir çok yaratıcıydı çünkü kapalı yollardan geçebilir kısa mesafelere ulaşabilir ve ihtiyaç duyulan eşyaları çok daha hızlı ulaştırabilirlerdi.

Deprem bölgelerinde gönüllü olarak dayanışmaya koşan BisiDestek gönüllüleri ile soL okurları için konuştuk.

'Sandalye eksik olsun evladım'

Köyündeki yaralı oğluna tekerlekli sandalye sözü verip 20 km öteden çağırdığım kadın, tek kalan tekerlekli sandalyenin sahra hastanesinde kullanılmaya başladığını görünce, eksik olsun evladım diyerek geri gitti. Çok üzmüştü durum.

BisiDestek fikri nasıl ortaya çıktı? İlk olarak ne zaman nerde karar verdiniz böyle bir çalışmaya?

Bisidestek; Bisikletli Ulaşımı Geliştirme Derneği - BUGEP, Bisikletliler Kooperatifi - BİSİKOOP ve BİSUDER-Bisikletli Ulaşım Derneği tarafından projelendirildi. Mart 2020'de pandemi sebebiyle sokağa çıkma yasağı sırasında örgütlenen bir gönüllü bisiklet girişimidir. Karantina nedeniyle dışarı çıkamayan yaşlılar için düzenlenen programa 60 bisikletli katılmış ve gönüllüler bu dönemde 300'den fazla kişiye alışveriş, ilaç dağıtımı, evcil hayvan yemi vb. farklı hizmetler sunarak yardımcı olmuştur.

Salgın, deprem, yangın gibi doğal afetlerde dezavantajlı grupların (yaralı, yaşlı, engelli ve diğer) acil ihtiyaçlarını (ilaç, battaniye, alışveriş, tamir, çarşı vb.) bisikletli gönüllülerle karşılamayı ve yardımcı olmayı amaçlayan bir sosyal girişim projesidir.

Merkezi neresi peki bu çalışmanın?

Merkezi İzmir'de. Ancak 12 ilde temsilcisi bulunan bu organizasyonda ulusal arama kurtarma ekipleriyle işbirliği içinde çalışan destek ekibinde 110 gönüllü bisikletli bulunuyor.

Peki BisiDestek neler yapıyor? Afet bölgesinde örnek olarak nasıl bir faaliyet yapıyor?

İlk başa ilaç teminini yazabiliriz. Bunun nakliyesi, ilgili çadırşehir veya adrese teslimi. Bunun dışında bebek maması dağıtımı, çadır kurulumu-sökülmesi, bisikletli kurye hizmeti (belgeler, dosyalar, eşya taşımacılığı), deprem malzemelerinin ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması, motorlu taşıtların giremediği ve hareketlilik sağlayan sokaklara erişim.

'Her üç iş makinasından ikisinin yakıtı bitmişti, onlara yakıt taşımaya başladık'

Deprem bölgesinde birçok noktaya yardım ulaştırdınız. Aynı zamanda çoğu örnekte araç trafiğine kapalı enkaz olan yollardı bunlar. Buradaki deneyimlerinizi kısaca paylaşır mısınız? Zorlandığınız, size umut veren ya da kendinizi çaresiz hissettiğiniz ne gibi örnekler oldu?

Bisikletle ilerlerken geri dönüp her yan yoldan girmeye kalktığımızda, yine benzer yıkıntıları gördük. Aşılacak gibi değildi, aynı yöndeki on sokakta art arda boşluk aradığımız oldu. Her sokakta cenaze bekleyenlerin bizlere bakışları, iş makinalarını bölüşmek için anaların çığlıkları, iş makinaları görevlilerinin yalvarırcasına yakıt istemeleri... Her üç iş makinasından ikisinin yakıtı bitmişti. Sıradaki görevimizi es geçip, onlara yakıt bulmaya ve taşımaya başladık.

Bulduğumuz asker kontrolündeki benzin dağıtma istasyonunda yüzlerce kişilik sırada, bizi öne aldılar, herkes bizim için koşturuyordu. Elindeki bidonları verenler oldu.

'Filizken gidenlerinize ağıtlar. Katillerinize lanetler'

BisiDestek gönüllerinden biri Hatay'da yaşadığı deneyimi şu sözlerle anlatıyor:

Hatay'dan ayrılmadan önceki son saati, kamp alanımıza komşu çadırlardaki günlerdir her dinlenme aralığını birlikte geçirdiği depremzede çocuklara ayırdı. Kargo bisiklete bindirip, son turlarını attırdı. Birbirlerinin yüzüne kedi bıyıkları çizdiler, kendisini de boyattı.

Ayrılış anına gelince, bir sarılınıp "gitme" diyerek ağlamaları yetti, hepimizin son sabrının kırılmasına. Askeri, şoförü, bizleri yürekten yaralayan anlardı. İzmir'e gelene kadar 16 saatlik yol boyu dokunamadık, kalkamadı koltuğundan. Biz de cesaret edemedik o anlara dönmeye.

Varol, güzel insan. Var olun çocuklar.

Filizken gidenlerinize ağıtlar. Katillerinize lanetler.

Son yaşadığım büyük depremin dışında BisiDestek nerelerde görev aldı. Benzer deneyimlerinizi paylaşır mısınız?

BisiDestek gönüllüleri, İzmir depreminde de sahada 110 kişilik ekibiyle bulundu. AFAD, Kızılay, AKUT gibi kurumlarla işbirliği halinde kısa mesafe, hafif eşya, evrak, ilaç ve tıbbi malzeme taşıma görevlerini yerine getirdi.

Böylesi olağanüstü dönemler için insanlar size nasıl ulaşmalı. Rutin olarak bir çalışmanız var mı. Bu soruya ek olarak bisikleti olan herkes buna katkı sunabilir mi? Profesyonelliğe dair beklentileriniz var mı?

BisiDestek'e www.bisidestek.org web sitemizdeki telefon numaralarımız ve sosyal medya hesaplarımızdan ulaşabilirler. Bisidestek Gönüllüsü olmak ve eğitim sürecine katılmak için web sitemizdeki GÖNÜLLÜ FORMUNU doldurabilirsiniz.

Bisikletli olan herkes katkı sunabilir, gönüllü olabilir. Profesyonel olmanıza gerek yok ama iyi bir bisiklet kullanıcısı olmanız, bisiklet tamiri, bakımı, kampçılık, çadır kurma, sökme, doğada yaşama gibi konularda deneyimi olan gönüllülere öncelik veriliyor haliyle. BisiDestek Gönüllüleri periyodik olarak ilk yardım eğitimi, temel yaşam desteği eğitimi, afet bilinci eğitimi gibi birçok eğitimi alıyorlar.