Deniz Tüfekçi: Yeni yasa sorunlara çözüm olmayacaktır

İSTANBUL- Seventur sahibi Deniz Tüfekçi, Türsab tarafından hazırlandığı bildirilen, ancak içinde nelerin olup olmadığı konusunda acentelere bilgi verilmeyin ve taslağı bile açıklanmayan 1618 sayılı yasa ile ilgili uyarılarda bulunurken “Otelci, rehber ve acentenin birbirlerinin olmadığı bir yasanın hiçbir önemi yoktur. Çünkü tek yapıyı yasanın içine almak işleri çözmüyor, sorunlar sürüyor” dedi. Deniz Tüfekçi, hazırlanan yasanınturizm hareketine de bir katkı sağlamayacağını belirterek “Üçünün bir arada olduğu ve daha pek çok bileşenin yer aldığı bir yasa oluşturulması lazım. Bu üçünü kapsamayan yeni bir yasa sorunlara çözüm olmayacaktır” şeklinde açıklma yaptı.

Deniz Tüfekçi’nin 1618 sayılı yasa üzerine uyarıları ve önerilerini “Teklif edilmesi düşünülen yeni acente teminat bedeli ve yenilenecek 1618 sayılı yasa ile ilgili uyarı ve öneriler” başlığı altında şöyle açıkladı:

TEMİNAT BEDELİ 400 BİN İLE 1 MİLYON TL OLARAK KONUŞULUYOR
1618 sayılı Seyahat Acentaları Birliği yasasında yapılması düşünülen değişiklikler hakkında önümüze Türsab yönetimi tarafından konulan bir taslak olmadığı için duyumlara dayanan iddialar arasında yeni kurulacak seyahat acentalarının Bakanlığa vereceği teminatın 400 bin TL, bir başka iddia ise rakamın 1 milyon TL olduğudur, veya olacağıdır.

Bu teminatın gerekçeleri arasında “her önüne gelenin seyahat acentesi sahibi olmasının önüne geçilmesi'', bir başka gerekçenin de seyahat acentesinin işlevini yapmaması ya da yapamaması durumunda bu teminatın yeterli olup, tüketiciyi acentalara karşı korumak olarak gösteriliyor..

SEKTÖRE BİLGİLİ YERİNE, PARALI İNSANLAR HAKİM OLUR, GELİŞME ENGELLENİR
İhtiyacın çok üzerinde seyahat acentasının açılmasının önüne geçme isteği anlaşılabilir, hatta kaçınılmaz ölçüde gerekli olabilir. Ancak bu engelleme yöntemi ‘’büyük sermayeye sahip olma'' gibi bir koşula bağlanırsa, sektörde bilinçli, bilgili, deneyimli insanların değil, parası olan insanların hakim olacağı bir yapı getirilirse bu sektörün gelişmesini engeller. Bilgi, deneyim değil, sermaye sektöre hakim olur. Bunun kabul edilebilecek hiçbir yanı yok. Ekonomik boyutu dışında bir başka yönü dikkate alınmamış bir yasanın kimseye yararı yoktur.

TEKELLEŞMENİN ÖNÜ AÇILIR VE YENİ SORUNLAR DOĞAR
Yasada değişiklik çalışmalarına başlayan TÜRSAB'ın yeni yönetiminin; ‘Yeni acente açmanın zorlaştırılması’ yeni acenta açma maliyetinin en az 400 bin liraya çıkmış olmasının tekelleşmenin önünü açmakla kalacağını ancak mevcut hiçbir sorunu çözmek gibi bir işlevi olmayacağını, yeni sorunları doğuracağını bilmekte yarar var..

"BOOKİNG.COM'A KARŞI ÇIKAN BİR ZİHNİYETİN BU YASAYI ONAYLAMASI DOĞRU DEĞİL"

"Burada amaç tüketiciyi korumak gibi görünse de aslında bu tüketiciyi korumuyor. Şimdi burada 'bunu niye yapıyorsunuz?' sorusuna doğru yanıtı vermek lazım:

Kim kimi koruyor ve kimden yana bir yasa oluşturma çalışmasıdır bu…

Seyahat acentesini koruduğunu iddia edebilen var mı?

Olsa olsa tüketiciyi koruyarak! Haksız, dayanaksız rekabet eden meslektaşlarımızı daha da hoyrat bir hale getrirebilir .400 bin TL, ya da kimilerine göre bir milyon tl teminat, neyi,hatta hangi tüketiciyi korumaya yeterlidir?

TEMİNAT TÜKETİCİYİ KORUYAMAZ
Yılda 500 bin kişiye hizmet veren bir seyahat acentası, kimi bayramlarda aynı anda 8-10 bin kişiye yurt içi ve dışında hizmet verebiliyor. O kuruluşun mali açıdan sıkıntıya girdiğinde o 400 bin ya da bir milyon acaba hangi tüketiciyi koruyabilecektir?
5.000 kişiye adam başı 100 TL geri ödeme yapsanız 500 bin TL eder, tura giden en az bin lira ödeme yaptıysa nasıl o tüketici bu teminat ile korunacak?

Demek ki tüketiciyi de bu teminat koruyamıyor.

SEYAHAT ACENTASINI KORUYOR MU?

Seyahat acentesinin gönderdiği yolcuyu alamayan, almayan, ödemeyi önceden yaptığı halde müşterisi kabul edilmeyen acenteyi koruyacak bir otelci teminatı var mı? Seyahat acentesini potansiyel kap kaçcı gören bu anlayışı kabul etmiş görünen bir TÜRSAB düşünemiyorum. Üyesini tüketiciye karşı koruma içgüdüsü acaba nereden kaynaklanıyor?

Dünyanın her tarafında koruma ‘’sigorta sistemi’’ yoluyla sağlanıyor.

Tekelleşmenin önüne geçme gereği , haksız rekabeti önleme gereğini duyan TÜRSAB, booking.com konusunda doğru bir adım atarak lehhlerine sonuçlanan bir kararı mahkeme kararı ile almışken, sayın Bakan’ın da böyle bir kararın yanında olduğunu bilirken şimdi aynı konuda başka tekelleşme eğilimi, isteği taşıyan kuruluşlara olanak tanımamak lazım.
Örneğin booking.com Türkiye'de vergi vermeden, Türk seyahat acentalarının tabi olduğu kuralları göz ardı ederek arkasındaki finansal kaynaklara güvenerek piyasayı ele geçirmek istedi . Haksız rekabete dur diyen Türsab, büyük finas desteği olan kuruluşlara küçük boyutlu acenteleri yem edecek bir girişime olanak tanımaması lazım. Üç, beş acenteyi bırakıp gerisini silme çabasına giriyorlar türü eleştirilere mevcut yönetimin çanak tutuyor görüntüsü vermemesi gerekiyor.

Eğer tüketici korunuyorsa sigorta var zaten. Kısacası booking.com'a karşı çıkan bir zihniyetin bu yasayı onaylamasına ihtimal vermiyorum.

Bu tür parasal engeller ile yeni girişlerin azaltılması yolu da sağlanamaz. Seyahat acentesi kurmak isteyen kişi o kadar teminatı vermek yerine, mevcut acentelerinden birini satın alarak bu sorunun da üstesinden gelebileceklerdir. Bu sadece mevcut acentaların değerini bir nebze artırmaya yarar.
 

SEKTÖRE DENEYİM YERİNE PARASI OLAN HAKİM OLACAK

Acente kurmanın teknik aşamalarının, yöntemlerinin geliştirilmesi gerek. Yani koşullar ortaya konulmalı. Örneğin, insanları deneyimine göre değerlendireceksin, sertifika sistemi getireceksin bir bonservis uygulaması benzer düzenleme sonucu hak edenler kurdukları şirketin çoğunluk hissesine sahip oldukları sürece seyahat acentesi belgesine o kuruluş sahip olabilecektir…. türü uygulamalar üzerinde kafa yorulması daha doğru olacaktır.

YENİ YASA OTELCİYİ, REHBERLERİ, ACENTELERİ VE DİĞER AKTÖRLERİ KAPSAMALI.

TÜRSAB bu yasanın sorunları ileriye taşıyacak bir yasa olmamasını istiyorsa geçmesini istiyorsa üyelerinin desteğini almak adına taslak tartışmaya açılmalıdır. Ortada olmayan bir taslak üzerinde ‘’Ne olmasını istiyorsunuz, nasıl bir yasa olmasını istiyorsunuz…’’ gibi,iyiniyetli olduğundan hiç şüphe duymadığım çalışmalar bir sonuç vermeyecektir..

Taslak metin tartışma açılıp yazışmalar her üye görülebilir durumda yayınlanmalı, son çalışma ise Genel Kurul’da üyelere sunularak madde madde oylanıp kabul edilecek taslak bakanlığa sunulmalıdır. Aksi halde söylentiler doğru ise gerçekten vahim tablo ile karşı karşıyayız. Kimse kendini güvencede hissetmesin.

YENI YASA OTELCIYI VE TÜKETICIYI KORUYOR
Yeni yasada otelciyi, tüketiciyi koruyan bir şey var ama acenteyi koruyacak bir şey yok.

Tüketiciyi koruyan onlarca yasa varken Seyahat Acenteleri Birliği’nin temel kaygısı, üyesinin işlerini güvenlik içinde yürütmesinin koşullarını oluşturacak bir yasa taslağı üzerinde çalışmak olmalıdır.

Otelci, rehber ve acentenin birlikte olmadığı bir yasanın hiçbir önemi yoktur. Çünkü tek yapıyı yasanın içine almak işleri çözmüyor, sorunlar sürüyor. . Turizm hareketine de bir katkı sağlamaz. Üçünün bir arada olduğu ve daha pek çok bileşenin yer aldığı bir yasa oluşturulması lazım. Bu üçünü kapsamayan yeni bir yasa sorunlara çözüm olmayacaktır.