Türkiye’nin doğal güzellikleri yönünden sayılı bölgelerinden Datça’ya büyük şehirlerden kaçan birçok sanatçı, yazar, yönetmen yerleşti. Ne yazık ki; ilçenin yöneticileri başta olmak üzere çoğu kişi onların varlığından habersiz… Bu arada Datçalı sanatçıları da kaç kişi biliyor; nedense onların bilgi ve görüşlerinden yararlanmak kimsenin aklına gelmiyor.
Biraz da rastlantı sonucu eşiyle birlikte Datça’ya yerleşmiş ve burada yaşamını sürdüren bir tiyatrocu çiftle karşılaştım. Uzun süre kendileriyle sohbet edebilme olanağını buldum, Bu yazımda onlardan söz etmek istiyorum:
Tiyatro sanatçısı Murat Vanlı ve eşi Bahar Vanlı…
Datça’da tiyatro sanatını yapıyorlar mı diye düşünürseniz; yanılırsınız. Bu iki sanatçı tiyatroların kapanmasından ötürü Datça’da ILFICO GELATO Cafe’yi yönetiyorlar. Oraya gelenlerin çoğu da bu ikilinin sanatçı olduklarının farkında bile değiller.
Son yıllarda Türkiye’de sanat ve kültürün çöküş sürecine girdiğini bilenler biliyor. Devletin desteği olmayan özel tiyatroların çoğu ekonomik koşullar ve artan faturalardan ayakta kalmakta zorlanıyorlar. Oysa tiyatrolar sanata sundukların yanı sıra yardımcı sektörün de geçimini sağlamaktadır. Bu yönde Kültür ve Turizm Bakanlığına da büyük görevler düşüyor. Örneğin üzerlerindeki ağır vergi yükünün hafifletilmesi, bağış almalarının sağlanması, yerel yönetimlerinde tiyatronun halka inebilmesinin kolaylaştırılmasına önem verilmelidir.
Ne yazık ki; bu yönde girişimler görülmüyor.
Datça’da geçimini sağlamaya çalışan Murat Vanlı Adana 1991 doğumlu Yeditepe Üniversitesinden burs kazanmış Güzel Sanatların tiyatro bölümünde eğitimini tamamladıktan sonra İstanbul Gölge Performans olarak kurduğu tiyatronun genel sanat yönetmeni ve oyuncusu olarak çalışmalarını sürdürmüştür. “Para Para Dünya” isimli oyunun yazarlığını, yönetmenliğini ve oyunculuğunu üstlenmiştir. Yeditepe Üniversitesi Tiyatro Bölümüne Nazım Hikmet’in “Kafatası”, “Hamlet Fragmanları”, Metin Kalay yönetimindeki “Kafes”, kendi yönetimindeki “Yaşamak Denirse”, Duru Tiyatro’da Jeffery Hatcher’in “Bana bir Picasso Gerek” Tiyatro Stüdyosunda Nick Stafford’un “Nehrin Solgun Yüzü”, Turgay Nayır’ın “Çöplük”, Adana Büyükşehir Belediye Tiyatrosunda Haldun Taner’in “Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım” oyunlarında yönetimin yanı sıra rol almıştır. Ayrıca “Seni Bulursam Oğlum”, “Devrimden Sonra”, “Düğüm” sinema filmlerinde; “Hatırla Sevgili”, “Racon”, “Keder Savaşı “, dizilerinde ve çeşitli reklam filmlerinde rolleri üstlenmiştir.
Murat Vanlı’nın eşi Bahar Vanlı da “Kanlı Nigar”, “Matmazel Duka”, “Kanlı Düğün”, ”Üçüncü Reich’ın Korku ve Sefaleti” ve “Çöplük” oyunlarında rol almış bir tiyatro sanatçısıdır.
Tiyatro ve sinema sanatçısı olmak kolay değildir. Ne yazık ki, gerçek sanatçılıkla ilgisi olmayanların peşinde koşan toplum gerçek sanatçıların değerini pek bilemiyor
Atatürk bu konuda bakın ne kadar anlamlı bir söz söylemiş;
“Bir millet sanattan ve sanatkârdan mahrumsa tam bir hayata malik olamaz. Böyle bir millet bir ayağı topal, bir kolu çolak, sakat ve alil bir kimse gibidir. Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş olur.”
