Covid-19’un iflas ettirdiği havayolları

İSTANBUL,Havacılık sektörü tarihinin en büyük krizini yaşarken dünya çapında mali açıdan sıkıntılı olan 22 havayolu bu sürece dayanamadı ve iflas etti.Ocak ayında Çin’de başlayan Covid-19 salgını havayollarına büyük darbe vurdu. Bu süreçte tespit ettiğimiz kadarıyla ayakta kalmaya çalışan 22 havayolu iflas etti. Havayollarının  filosundaki her bir uçak başına 80-100 kişi arasında pensonel istihdam edildiği dikkate alınırsa, 22 havayolunan faaliyetlerine son vermesiyle binlerce insan da işsiz kaldı. Haber Aero olarak bu güne kadar iflas açıklayan, kapatılan veya kayyum atanan havayolu şirketlerini araştırdık.

İşte iflas eden 22 havayolu:

Air Deccan

Ülke: Hindistan

Kuruluş: 2017

Faaliyetinin Sonlanması: 5 Nisan 2020

Air Deccan Havayolları Hindistan’da bölgesel uçuş yapan düşük bütçeli havayolu şirketlerden birisidir. Filosunda 18 yolcu taşıma kapasiteli 2 adet Beech 1900D uçağı vardı. Ülkedeki fazla uçuş yapılmayan destinasyonları tercih ederek rota planlaması yapan şirket merkez olarak Ahmedabad ve Gujarat şehirlerini kullanıyordu. İç hatlarda 4 noktaya uçuş gerçekleştiriyordu. İç hat yolcu trafiğinde yüzde 40’lık bir paya sahipti. Ancak pandemi sonucu şirket kapatıldı.

Air Georgian

Ülke: Kanada

Kuruluş: 1994

Faaliyetinin Sonlanması: 29 Mayıs 2020

Air Georgian, 1985 yılında bir havaalanı geliştiricisi olarak sektöre adımını attı. 1994 yılında ticari faaliyetlere başladı ve ardından 2011 itibariyle ticari hava taşımacılığına girdi. 1997’de Ontario bölgesel havayolu bayrağı altında faaliyet göstermeye başladı ve Canadian Airlines’ın kod paylaşım ortağı oldu . 2000 yılında Air Georgian, Air Canada’nın III.Seviye ortağı oldu ve Air Canada Alliance olarak faaliyet gösterdi. Filosunda 10 adet Beechcraft 1900D ve 4 adet Bombardier CRJ100 uçağı bulunuyordu. Korona virüs döneminde krize dayanamadı ve kapatıldı.

Air Italy

Ülke: İtalya

Kuruluş: 2018

Faaliyetinin Sonlanması: 16 Nisan 2020

Air Italy, Doha merkezli Qatar Airways’in % 49 hissesiyle 2018 yılında uçuşlara başladı. Diğer bir kaç küçük İtalyan havayoluyla birleşmenin ürünü ve eski İtalyan bölgesel havayolu Meridiana’nın yeniden markalaşmasıydı. Qatar Airways, 2017 yılında Meridiana’da% 49 hissesini satın aldı ve geleneksel bir hub-and-spoke modeli kullanarak uzun mesafeli bir havayolu olarak gökyüzüyle buluşturdu. Havayolu, İtalya’nın bayrak taşıyıcısı Roma merkezli Alitalia’dan farklı olarak, Milano Malpensa Havaalanı’nı merkez olarak kullandı. Havayolunun güncel döviz kurlarına göre 2018’de 164 milyon euro, 2019’da ise sırasıyla 200 milyon euro, 179 milyon ve 218 milyon euro kaybettiği bildirilmişti. Milano Malpensa dışındaki bölgesel bağlantılar için filosunda 20 adet 737 Max uçağı vardı, ancak bu uçaklar Mart 2019’dan beri yerde yattığı için şirket ilk krizini burada yaşadı. Bu süreçte uzun mesafeli uçuşlar için Katar’dan Airbus A330 uçağı kiraladı, ama o da fayda etmedi. Katar, şirketlerin yabancı mülkiyetini bir azınlık hissesiyle sınırlayan Avrupa Birliği yasaları nedeniyle mücadele ettiği için yatırımını artıramadı veya havayoluna nakit enjekte edemedi. Hem 737MAX uçaklarının yerde yatması hem de pandemi süreci şirketin iflas etmesine yol açtı.

AtlasGlobal

Ülke: Türkiye

Kuruluş: 2001

Faaliyetinin Sonlanması: 12 Şubat 2020

AtlasGlobal, önceki adıyla Atlasjet, merkezi İstanbul’da bulunan Türk havayolu şirketiydi. 14 Mart 2001 tarihinde Öger Holding A.Ş. tarafından kurulmuştur. İç ve dış hatlarda tarifesiz seferlerle yolcu ve yük taşımacılığı yapmak üzere ruhsatlandırılan Atlasglobal, ilk uçuşunu 1 Haziran 2001 tarihinde gerçekleştirmiştir. 2015’te adını değiştirmiştir. 2018’de filosundaki uçak sayısını 25’e kadar çıkaran AtlasGlobal, uçuş ağını 19 ülkede 48 noktaya ulaştırdı. 2017’de Skytrax tarafından 4 yıldızlı havayolları kategorisine alınan şirket, 26 Kasım 2019’da finansal sorunlar nedeniyle uçuşlarına 21 Aralık 2019‘a kadar ara verdiğini açıkladı. 21 Aralık 2019’daa 4 uçak ve 5 destinasyonla uçuşlara yeniden başlayan AtlasGlobal, Ocak 2020’de sadece 2 adet A321 uçakla Bağdat, Tahran ve Tel Aviv uçuşlarını gerçekleştirdi. 12 Şubat 2020’de ise çalışanlarıyla toplantı yapan ve yarın için işe gelmemelerini söyleyen şirketin iflas sürecinin başlayacağı duyuruldu ve sonrasında şirket kapatıldı. Korona virüs sürecinin başlangıcında sektörden çekildi.

Avianca

Ülke: Kolombiya

Kuruluş: 1919

İflas başvurusu yapıldı: 10 Mayıs 2020

Dünyanın en köklü havayollarından olan Avianca, 10 Mayıs’ta New York’un Güney Bölgesi ABD İflas Mahkemesi’ne 1 milyar ila 10 milyar dolar arasında borç başvurusunda bulundu. Avianca CEO’su Anko Van Der Werff yaptığı basın açıklamasında “Avianca 100 yıllık tarihimizdeki en zorlu krizle karşı karşıya” açıklamasında bulundu. Bünyesinde 20 bin kişi çalıştıran havayolu kriz sebebiyle ödemelerini sağlayamadığı için çalışanların bir kısmını işten çıkarttı. Fillosu’nda 104 adet uçak bulunduran havayolu iflastan kurtulamazsa küresel hava sektöründe en köklü şirket tarihe kavuşmuş olacak. Avianca, Mart ayının sonundan beri düzenli olarak planlanan yolcu uçuşu gerçekleştirmedi. Ancak hükümetten gelen 370 milyon dolarlık kredi sözüyle şirket iç hatlarda tekrar uçuşlara başlayacağını duyurdu.

Braathens Regional Airlines

Ülke: İsveç

Kuruluş: 2016

İflas Tarihi: 6 Nisan 2020

İsveç bölgesel havayolu Braathens Regional Airways, 6 Nisan’da İsveç bölge mahkemesine iflas koruması altında yeniden yapılanma için dava açtı. Havayolu daha önce web sitesinde tüm uçuşların bir sonraki duyuruya kadar askıya alınacağını duyurmuştu. Ancak havayolu, yeniden yapılanmasının ardından yaz sonunda uçuş operasyonlarına devam etmeyi hedefliyordu. 600 çalışanı işten çıkarıldı. İflas yöneticisi olarak atanan avukat Nils Åberg, amacın havayolunu istisnai piyasa koşullarında kurtarmak olduğunu söyledi. Filosu 14 adet ATR 72-500 ve ATR 72-600 uçağından oluşuyordu.

Compass Airlines

Ülke: ABD

Kuruluş: 2007

Kapatıldı: 5 Nisan 2020

Trans States Holdings’e ait olan Compass Airlines Nisan ayında kapatıldı. Compass, American Eagle markası altında American Airlines için uçuş düzenleyen başka bir bölgesel taşıyıcısıydı. Amerikan Airlines, yurt içi kapasitesinin Mayıs ayına kadar yüzde 80’e varan oranda düşmesiyle, sözleşmeli havayollarına daha az ihtiyaç duydu. Filosunda 56 adet Embraer E175 uçağı olan havayolu 50 şehre uçuş gerçekleştiriyordu. Merkezi Minneapolis − Saint Paul Havaalanı olan şirket 5 Nisan 2020’de kapatıldı.

Ernest Airlines

Ülke: İtalya

Kuruluş: 2015

Kapatıldı: 5 Nisan 2020

İtalyan havayolu şirketi  Ernest Airlines, 11 Ocak’ta tüm uçuş operasyonlarını durdurmuştu. Durumunu düzeltip yeniden uçuşlara başlamasına korona virüs süreci engel oldu. Ernest’in filosu üç Airbus A320 ve bir Airbus A319 uçaklarından oluşuyordu. Ana operasyon üssü Milano’daki Malpensa Havaalanı’ndaydı. Hedefleri Arnavutluk, Fransa, Romanya, İspanya ve Ukrayna’ya uçuş gerçekleştirmekti. Ayrıca Milano dışındaki diğer İtalyan havaalanlarından da uçuşlar düzenliyordu. Ernest, Hırvatistan’a hiçbir zaman düzenli uçuş gerçekleştirmedi, ancak İtalya’dan Dubrovnik, Split ve Zadar’a birkaç plansız charter uçuş icra etti.

Flybe

Ülke: Birleşik Krallık

Kuruluş: 1979

Kapatıldı: 5 Mart 2020

Avrupa’nın en büyük bölgesel havayolu Flybe resmen iflas ederken, hükümetin desteklerinin de havayolunu iflastan kurtaramadığı belirtildi. Flybe’nin tüm uçuşlarının iptal edildiği ve on binlerce yolcunun seyahat planları ile 2 bin 300’den fazla personelin ise işsiz kaldı. Daha öncede ekonomik sıkıntıları olan Flybe için İngiliz basını “koronavirüs etkisi havayolunun ölümünü hızlandırdı” yorumu yapmıştı. Havayolu son seferlerini Edinburgh-Londra ve Manchester-Exter seferileri ile tamamladı ve şirket kapatıldı. Filosunda 54 adet De Havilland Dash 8–400 ve 9 adet Embraer 175 uçakları bulunuyordu.

LATAM Arjantin

Ülke: Arjantin

Kuruluş: 2005

Kapatıldı: 17 Haziran 2020

Güney Amerika’nın en büyük hava yolu şirketi Latam Airlines tüm desteklere rağmen sektörde tutunamadı. 2018 yılında 9 milyar dolar ciro yapan Şili merkezli Güney Amerika’nın en büyük havayolu şirketi LATAM Airlines 26 Mayıs 2020’de iflas erteleme başvurusunda bulundu. Şirket yönetimi, Kolombiya, Ekvator, Şili, Peru ve ABD operasyonları için iflas erteleme kararı aldı. Firmanın hissedarı olan Cuerto ve Amaro ailelerinin yanı sıra Katar Havayolları da 900 milyon dolara yakın finansman sağlayarak borçların bir kısmını döndürmek için kaynak ayırmıştı. LATAM Airlines’tan yapılan açıklamada Arjantin Brezilya ve Paraguay’daki operasyonların devam edeceği açıklandı. LATAM Airlines 2012 yılında Şili’deki LAN Havayolları ve Brezilya’daki TAM Havayolları’nın birleşmesi sonucunda kuruldu. Firmanın en büyük ikinci hissedarı ise ABD’li Delta Airlines. Şirkette 30 binin üzerinde çalışan bulunuyordu. Filosunda 150 adet A320-200, 46 adet A319-100, 49 adet A321-200, 8 Adet A350-900, 29 adet Boeing 767-300ER, 11 adet Boeing 767-300ERF / BCF, 10 adet Boeing 777-300ER, 10 adet Boeing 787-8 ve 16 adet Boeing 787-9 olmak üzere 329 uçağı bulunuyordu.

Leeward Island Air Transport(LIAT)

Ülke: Antigua

Kuruluş: 1956

Kapatıldı: 30 Haziran 2020

Karayip Adaları’nın bölgesel havayolu Leeward Island Air Transport 20 Ekim 1974’te operasyonlara başladı. Antigua ve Barbuda’da 15 frekanslı ada içi tarifeli hizmetleri veriyordu. Merkez olarak Grantley Adams Havaalanı, Barbados’ta ikincil bir üs ile VC Bird Havaalanı’nı kullanıyordu. 27 Haziran 2020’de Antiguan Başbakanı Gaston Browne, artan borç ve COVID-19 salgınının ekonomik etkisinin ardından LIAT’nin tasfiye edileceğini duyurdu. Havayolu, Karayip adaları arasında bağlantı sağlamaya devam edecek yeni bir oluşum haline getirilecekti ancak kriz büyük olunca havayolu kapatıldı. Filosunda 5 adet ATR 42-600 ve 5 adet ATR 72-600 uçakları bulunuyordu.

Level Europe

Ülke: Avusturya

Kuruluş: 2017

Kapatıldı: 18 Haziran 2020

Avusturya’da düşük maliyetli havayollarının son derece rekabetçi pazarında faaliyet gösteren havayolu Level Europe, faaliyetini durdurdu. Level Europe; British Airways, Iberia ve Vueling’in holding şirketi olan International Airlines Group’un (IAG) bir parçasıydı. Diğer yerel havayolları gibi Level Europe da Mart ayının ortasından bu yana düzenli operasyonları durdurmuştu ve o zamandan beri korona krizi nedeniyle yurtdışında mahsur kalan yolcular için Avusturya Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen birkaç tahliye uçuşu gerçekleştirdi. Haziran ayına kadar şirketin Avusturya’da yaklaşık 200, Amsterdam’da yaklaşık 40 çalışanı ve filosunda 6 adet kiralık Airbus 320 filosu bulunuyordu.

Miami Air 

Ülke: ABD

Kuruluş: 1990

Kapatıldı: 8 Mayıs 2020

Amerikan charter havayolu şirketi 29 yıldır operasyonlarına devam ediyordu. Korona virüs döneminin başlangıcında tüm operasyonlarını durdurduğunu açıkladı. 24 Mart’ta iflas sürecini başlattığını duyuran Miami Air International’ın aradan geçen sürede yeni yatırımcı çekememesi üzerine iflas kararı aldı. Merkez olarak Miami Havalimanı’nı kullana havayolunun filosunda 6 adet Boeing 737-800 uçağı bulunuyordu.

NokScoot

Ülke: Tayland

Kuruluş: 2014

Kapatıldı: 26 Haziran 2020

Tayland hükümetinin Covid-19 süresince tüm dünyaya kapılarını kapatması sonucunda batan bir havayoludur. Ülkede uzun menzilli dış hat operasyonları icra eden şirket bu krizin altından kalkamadı. NokScoot Havayolları Company Limited iştiraki NokScoot  Tayland’ın düşük bütçeli havayolu olarak hizmet veriyordu. Bangkok’un dışına uluslararası uçuşlar yapan havayolu Don Mueang Havalimanı’nı merkez olarak kullanıyordu. NokScoot, COVID-19 salgınının etkisinden kurtulamadığı için 26 Haziran 2020’de kapandı. Filosunda 7 adet Boeing 777-200ER uçağı bulunan şirket 26 Haziran 2020’de kapatıldı.

One Airlines

Ülke: Şili

Kuruluş: 2013

Kapatıldı: 24 Haziran 2020

One Airlines, Ekim 2013’ten beri yolcu taşımacılığı yapan ve madencilik için düzenli kiralamalar sağlayan bir Şilili havayoluydu. Başlangıçta Xtra Airlines tarafından işletilen 2 adet Boeing 737-400 filosunu kullandılar. GECAS’tan kiralanan bir adet 737-300 ile faaliyet gösteren, Kuzey Şili’deki madencilik operasyonları için uçan yarı operasyonel bir durumdaydılar. Merkezi Santiago de Chile’deki Comodoro Arturo Merino Benítez Havaalanı’nda bulunuyordu. 24 Haziran 2020’de havayolu tüm operasyonlarını durdurdu ve şirket kapatıldı.

RavnAir

Ülke: ABD

Kuruluş: 2013

Kapatıldı: 24 Haziran 2020

Corvus Airlines RavnAir Group, ABD’nin Alaska eyaletindeki küçük topluluklara hizmet verme konusunda uzmanlaşmış bölgesel bir havayoluydu. Corvus Havayolları, tüm uçuşlarını Ravn Alaska markasını kullanarak gerçekleştirdi. Corvus’un kardeş havayolları Hageland Aviation Services ve Frontier Flying Service de Ravn Connect adıyla Ravn markası altında uçtu. Hageland Aviation Services, Ravn Alaska için tarifeli yolcu uçuşları düzenlerken, Frontier Flying Service kargo ve charter hizmetlerini yürüttü. Havayolu aynı zamanda Alaska Airlines’la ortak uçuşlar icra ediyordu. 5 Nisan 2020’de Ravn, İflas başvurusunda bulundu, tüm faaliyetlerini durdurdu ve tüm personelini işten çıkardı. Şirket filosunda 8 adet Beechcraft 1900C, 3 adet Beechcraft 1900D, 10 adet de Havilland DHC-8-100, 20 adet Cessna 207 Stationair, 15 adet Cessna 208, 1 adet Cessna 180 Skywagon, 8 adet Piper PA-31, 4 adet Reims-Cessna F406 ve 2 adet Kısa 330 Sherpa olmak üzere 71 uçak bulunuyordu.

South Africa Airways

Ülke: Güney Afrika

Kuruluş: 1934

Kapatıldı: 20 Mayıs 2020

South Africa Airways, 2011’den beri kar etmedi ve koronavirüs süresince neredeyse tüm uçakları yerde yattı. Devlet yardımı ve devlet garantili borçlarla hayatta kalıyordu. Havayolunun stratejik bir yatırım ortaklığıyla yenilenmesi, güçlenmesi planları yapılıyordu. Ancak korona virüs salgınıyla havayolu yeni bir krize dayanamadı ve iflas etti. Şirket filosunda 3 adet A319-100, 2 adet A320-200, 1 adet A330-300, 3 adet A340-300, 4 adet A340-600, 2 adet Boeing 737-300F olmak üzere 16 uçağı bulunuyordu.

SunExpress Deutschland

Ülke: Almanya

Kuruluş: 2011

Kapatıldı: 26 Haziran 2020

Türk Hava Yolları ve Lufthansa’nın ortak kuruluşu SunExpress, Yönetim Kurulu kararı çerçevesinde, Türkiye’ye ve Türkiye’den yapılacak turistik uçuşların yanı sıra Türkiye odaklı iç hat hava ulaşımı üzerine yoğunlaşma kararı alarak, SunExpress Almanya’nın uçuşlarını durdurdu. 1989 yılından bu yana Türkiye ile Avrupa arasında bir hava köprüsü kurarak Türk turizmine ve ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlayan SunExpress, Almanya’daki yan kuruluşu SunExpress Almanya’nın uçuş operasyonlarını durdurarak, Türkiye merkezli faaliyetlerinde konumunu sağlamlaştırmak için tüm filosunu tek bir Genel Havacılık İşletme Ruhsatı (AOC) altında topladı. SunExpress Almanya, Haziran 2011’de SunExpress’in yan kuruluşu olarak Frankfurt’ta kurulmuştu.

TAME EP

Ülke: Ekvador

Kuruluş: 1962

Daraltıldı: 20 Mayıs 2020

TAME veya TAME EP Linea Aerea del Ecuador, 1962’de Ekvador’da kurulmuş bir havayoluydu. TAME Ekvador’un bayrak taşıyıcısı ve en büyük havayolu olma özelliği taşıyordu. TAME merkezini Quito’da bulunan Mariscal Sucre Havaalanı’nda konuşlandırıyordu. Havayolu Ekvador Hava Kuvvetleri tarafından kuruldu. 2011 yılında ticari bir varlık haline geldi. Operasyonlarını iç hat, dış hat ve charter uçuşları ile sağlıyordu. 20 Mayıs 2020’de Ekvador hükümeti tüm operasyonları durdurma ve havayolunu tasfiye etme kararı verdi. 25 noktaya uçuş yapan havayolunun filosunda 1 adet A319-100, 1 adet A320-200, 3 adet ATR 42–500 ve 2 adet Embraer 190AR olmak üzere 7 uçağı bulunuyordu.

Tigerair Avustralya

Ülke: Avustralya

Kuruluş: 2007

Kapatıldı: 25 Mart 2020

Tigerair 2007 yılında Avustralya’da faaliyetlerine başlarken, 10 yıldan fazla süre istikrarlı şekilde operasyonlarına devam ederek bölgedeki önemli düşük maliyetli havayolları arasında yerini almıştı. Şirket 25 Mart’ta iflas ettiğini duyurdu. Tiger Airways Holdings tarafından kurulan şirket, 23 Kasım 2007 tarihinde Tiger Airways Australia adıyla Avustralya iç havayolu pazarında hizmet vermeye başlamıştı. Daha sonra Virgin Australia Holdings’in bir yan kuruluşu oldu. 25 Mart 2020’de Tigerair, Covid-19 salgını nedeniyle tüm operasyonlarını askıya aldı. Virgin Australian Holdings’in yönetime geçmesinin ve daha sonra satılmasının ardından, yeni sahibi Bain Capital de markanın kapatıldığını doğruladı. Şirket filosunda 8 adet Airbus A320-200 ve 6 adet Boeing 737-800 uçak bulunuyordu.

Trans States Havayolları

Ülke: ABD

Kuruluş: 1982

Kapatıldı: 1 Nisan 2020

Trans States Airlines, United Express markası altında United’a giden rotalarda uçan Missouri merkezli bölgesel bir havayoluydu. Şirket, operasyonlarını United’ın bir başka bölgesel taşıyıcısı olan ExpressJet Airlines ile konsolide ederek 2020’nin sonunda kapatmayı planlıyordu. Ancak Trans States Holding, korona virüsün öngörülemeyen etkisi nedeniyle havayolu tüm operasyonlarını 1 Nisan’da durdurdu. Trans States filosunda 45 adet Embraer ERJ-145 bölgesel jet bulunuyordu.

Virgin Australia

Ülke: Avustralya

Kuruluş: 2000

Kayyum atandı: 21 Nisan 2020

Avustralya’nın en büyük ikinci havayolu şirketi Virgin Australia, koronavirüs salgını nedeniyle içine girdiği mali kriz sonrası kayyum atanması için başvuruda bulundu. Yaklaşık 16 bin çalışanı bulunan firma çalışanlarına maaşlarını ödeyememişti. Virgin Australia daha önceden 850 milyon dolarlık kamu fonlarına başvurmuş, ancak şirketin hisselerinin büyük çoğunluğunun yabancı yatırımcılarda olması sebebiyle hükümet bu isteği geri çevirdi. 21 Nisan’da kayyum atanan havayolu 56 noktaya uçuş icra ediyordu. Şirketin filosunda 77 adet Boeing 737-800, 2 adet Boeing 737-700 model uçak bulunuyor.