Careta caretta’lar Manavgat'a yunurtlamaya geliyor

ABDURRAHMAN BÜYÜKKESKIN
MANAVGAT/ANTALYA - Deniz Kaplumbağaları Akdeniz Fokları Kum Zambakları Koruma ve Yaşatma Derneği (DEKAFOK) Başkanı Seher Akyol, yetkisiz kişiler tarafından yuva açma girişimleri ve mesire alanındaki sahilde ışıklandırmanın gece kapatılmaması nedeniyle yumurtadan çıkan yavruların yönlerini şaşırmaya bağlı yol güzergahında yavruların ezilerek can verdiğini söyledi.Caretta caretta düşmanları: Işık, şezlong, şemsiye Nesli tehlike altındaki caretta carettalar, Türkiye’de 22 alana yumurta bırakıyor. Turizmin yoğun olduğu mayıs-eylül döneminde üreyen caretta carettalar için en büyük tehlike ise turistler oluyor

YAVRU ÖLÜMLERİNİ ENGELLEYELİM
DEKAFOK Başkanı Seher Akyol, yaptığı açıklamada ,''Gözlem ve araştırma sorumluluğumuzda olan Side-Manavgat sahilindeki kaplumbağa yuvalarında yavru çıkışları devam etmektedir. Yetkisiz kişilerce yapılan yuva açma eylemleri ve mesire alanı sahilindeki ışıklandırmanın gece kapatılmaması nedenleriyle maalesef yavru ölümleri yaşanmaktadır.
Bu ölümlerin engellenebilmesi için;

SAHİLLERDE IŞIKLARI KAPATIN
Yurttaşlarımızdan yuvalara hiçbir müdahalede bulunmalarını, en çok mavi bayraklı sahillere sahip olan Manavgat’ımızın belediye başkanlığından da daha duyarlı davranarak, en azından saat 24:00’den sonra sahil ışıklarını kapatmalarını rica ediyoruz.'' dedi.

KULUÇKA 50 ILA 60 GÜN SÜRECEK
Caretta caretta anneler güvenli bulduğu Manavgat sahillerine gelmeye devam ettiğini hatırlatan Seher Akyol,''Kuluçka 50 ila 60 gün sürecek ve yeni bir yaşam başlayacak. Yavruların 1000 tanede 1 tanesi yaşayıp tekrardan doğdukları sahile gelip yumurtlayacak. Bir yavrunun korunması çok önemli.''' ifadesinde bulundu.

HER CARETTA CARETTA İÇİN 16 BİN TL
2021-2022 yılı için belirlenen Av ve Yaban Hayvanları Tazminat Bedelleri’ne göre ölen her bir caretta caretta için 16 bin TL tazminat cezası kesiliyor. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün (DKMP) yaptığı çalışma sonunda, 62 caretta yavrusunun öldüğü otele 992 bin TL ceza kesilmesi gündemde. Son 3 yılda uygulanan caretta caretta cezaları örnek niteliğinde. Antalya’nın Kumluca sahilinde 2019 yılında üreme alanında drift yaparak koruma kafesleri ile yuvalara zarar veren sürücüye ‘ekosistemin korunmasına ilişkin maddeyi ihlal ettiği’ gerekçesiyle 60 bin TL, 4 yuvayı bozduğu için de 400 TL para cezası verildi. Geçen yıl üreme alanına iş makinesiyle giren Kumluca Belediyesi’ne de 442 bin 482 lira ceza kesildi. Bu yıl temmuz ayında Side’de caretta carettaya eziyet eden Rus turistlere de para cezası uygulandı.

TÜRKİYE’DE 22 ÜREME ALANI VAR
Uzmanların verdiği bilgilere göre caretta carettalar, bütün Akdeniz ülkelerinde her yıl toplam 7 binin üzerinde yuva yapıyor. Bu yuvaların yaklaşık 5 bini Türkiye sahillerinde bulunuyor. Türkiye’de Muğla, Antalya, Mersin, Adana ve Hatay sahillerinde 22 üreme sahası var. Bunlar, Muğla’da Dalyan, Ekincik, Sarıgerme, Fethiye; Antalya’da Patara, Demre, Kumluca, Çıralı, Tekirova, Belek, Kızılot, Demirtaş, Gazipaşa;  Mersin’de Anamur, Göksu deltası, Davultepe, Alata, Kazanlı; Adana’da Akyatan, Sugözü, Yumurtalık ve Hatay’da Samandağ kumsalları.

TURİZM SEZONU ÜREME ZAMANI
Muğla ve Antalya sahillerinde turizm faaliyetlerinin caretta caretta'lar için tehlike yarattığını belirten Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) Başkanı ve Pamukkale Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yakup Kaska, “Turizm sezonu olan mayıs-eylül dönemi, aynı zamanda kaplumbağaların da üreme zamanı. Dolayısıyla kaplumbağalar, gece yuva yapmak için kıyıya çıktıklarında otellerdeki ve sahildeki ışıklar onları rahatsız ediyor. Gündüzleri de tıpkı Belek’te yaşandığı gibi, sahillere konulan şemsiye, şezlong ve çeşitli materyaller yuvalara zarar veriyor.”

SU SPORLARI DA ZARAR VERİYOR
Turistik bölgelerde otellerle iş birliği içinde yuva tespiti yaptıklarını ve kafesle koruma altına aldıklarını söyleyen Kaska, “Mümkün olduğunca turizmle kaplumbağaların birlikte yaşayacağı yöntemlerle hareket ediyoruz. Üreme alanlarına şezlong, şemsiye, yürüme yolu konulmasına müsaade etmiyoruz.
Ayrıca su sporları da nefes almak için deniz yüzeyine çıkan kaplumbağalara zarar veriyor. O nedenle kaplumbağaların yuvalama alanlarında karada ve denizde acil önlemler alınmalı. Karada bu sahillere, kaplumbağaların üreme dönemi olan turizm mevsiminde şemsiye, şezlong gibi malzeme bırakılmamalı. Denizde ise su sporlarının yapılacağı alanlar belirlenmeli, sürat teknelerine izin verilmemeli” diye konuştu.

BİN YAVRUDAN 3-5’İ DÖNÜYOR
Yapılan araştırmalara göre, bir caretta caretta kumsalda açtığı yuvaya pinpon topu büyüklüğünde 70-80 civarında yumurta bırakıyor. Kuluçka dönemi yaklaşık 2 ay sürüyor. Eğer yuva zarar görmemiş, tilki, çakal gibi hayvanlar tarafından tahrip edilmemişse bu yavruların yüzde 80’i yuvadan ayrılıyor. Türkiye genelinde her yıl 200-250 bin civarı yavru çıkıyor. Bunların yüzde 30’u denize giderken daha kumsalda ölüyor. Denize girer girmez de büyük çoğunluğu diğer canlılara yem oluyor. Bin yavrudan 3-5 tanesi yaşama şansına sahip oluyor. Denize ulaşanlar da 20-25 sene sonra, doğduğu kumsala anne olarak geri dönebiliyor.

DEKAMER UYARIYOR
Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi - DEKAMER’in deniz kaplumbağaları ve yuvalama alanlarıyla ilgili bilgilendirme kataloğunda dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanıyor: “Deniz kaplumbağalarını asla elle beslemeyin. Dokunmayın ve uzaktan izleyin. Kumsalda kaplumbağa görürseniz yaklaşmayın, önünde durmayın. Sahillere çöp atmayın. Yavrulara dokunmayın. Eğer yönünü şaşırmış yavru görürseniz denize yönlendirin. Yuvalama kumsalında şemsiye ya da plaj mobilyası kullanmayın. Kumsala araçla girmeyin. Kumsaldan görülecek ışıkları kapatın ve perdeleme yapın. Sahilde ateş yakmayın ve fenerle dolaşmayın. Flaşlı fotoğraf çekmeyin. Gürültü yapmayın. Yuvalama alanında çukur açmayın, açılan çukurları kapatın. Yuvalama kumsalına köpek sokmayın. Yuvalama kumsalı yakınlarında ağ atmayın, oltalarınızı denizde bırakmayın.”