Çam balının geleceği araştırılıyor

MUĞLA- Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği (MAYBİR) tarafından kızılçam ormanlarından çam balı üretiminin geleceğinin sürdürülebilirliği ve karşılaştığı problemlerin giderilmesi konusunda çalışıyor.
Türkiye’nin çam balının yüzde 90’lık kısmının üretildiği Muğla’da, son yıllarda iklim değişiklikleri başta olmak üzere yaşanan olumsuzluklar sebebiyle çam balı üretiminde ciddi düşüşler yaşanıyor. Muğla’da yapılan araştırmalarda 1987 yılında tespit edilen 100 bin hektarlık çam pamuklu koşnili alanının, 40 bin hektara kadar düştüğü ifade ediliyor.

Muğla Arı Yetiştiricileri Birliği (MAYBİR) tarafından kızılçam ormanlarından çam balı üretiminin geleceğinin sürdürülebilirliği ve karşılaştığı problemlerin giderilmesi konusunda bilimsel bir çalışma yürütülüyor. Nisan 2012 tarihinde uygulamaya koyulan çalışma, 18 ay sürecek. Proje bittikten sonra Türkiye’de ilk defa çam pamuklu koşnilinin yol haritası çıkarılmış olacak.

MAYBİR Başkanı Ziya Şahin, yaptığı açıklamada, ortalama 25 bin tonluk bal üretiminde son yıllarda azalmanın söz konusu olduğunu söyledi. Şahin, “Son yıllardaki iklimsel değişikliklerle bal üretiminin azalışı, yangınlar dolayısıyla çam ormanlarının kesilmesi ve yok olması sebebiyle Orman Teşkilatınca kesim ve bakım uygulamalarının bilimsel bir çalışma olarak yapılması gerektiğini düşündük. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’yla görüştük, fikrimizi olumlu karşıladılar. Bilimsel projenin sonuçlarına göre bu ormanlarda neler yapılması lazım? Ormanlarımızın sürdürülebilirlikleri açısından nasıl bir katkıda bulunmamız lazım? Basra böceğinin kızılçam ağacının verimine bir zararı var mı? Hepsinin çalışılabileceği bilimsel bir proje başlattık.” dedi.

Muğla’da çam pamuklu koşnili projesinin sekiz aydır yürüdüğünü ve bir yıl daha devam edeceğini anlatan Şahin, “Proje kapsamında ne kadar alanda bal üretiliyor? Basra böceği ne kadarlık alanda yaygın? Bu böceğin farklı ekosistemi çalışıyor mu? Bal üzerinde hava etkinliği nedir? Doğal düşmanları nedir? Yağışlı alan üzerinde zararlı böcek faunası, dağıtımın etkisi nedir? Kızılçam ağacına Basra böceğinin faydası ve zararı var mı? Sosyoekonomik yapısı, sorunları nedir? Bu projeyle çok geniş anlamda her şey yerli yerine oturmuş olacak. Orman ve Su İşleri Bakanlığı'na bunu dipnot olarak sunacağız. Türkiye’de ilk olacak. Birlik olarak projenin ekonomik yürütücülüğünü yapıyoruz. Muğla’nın çam balının sürdürülebilirliğini istiyoruz.” şeklinde konuştu.

MAYBİR Başkanı Şahin, mevcut gidişatla çam balı üretiminin her geçen gün azaldığına dikkat çekerek şunları söyledi: “Orman Genel Müdürlüğü, 1987 yılında Muğla’da 100 bin hektarlık çam balı alanı tespit etmişti. Bugün bu proje bittiğinde alanlar ortaya çıkacak. Göreceksiniz 40-50 bin hektarlık alan, değişik nedenlerle kaybolmuştur. Her geçen gün biraz daha azalış gösteriyor. Dolayısıyla böyle bir proje yapmakla ülkemiz adına en büyük adımı atmış olduk. Proje sonunda değerli hocalarımızın önerileri doğrultusunda artık Türkiye’de çam pamuklu koşnilinde bir yol haritasını oluşturulacağını düşünüyorum. Bilimin sahaya yansımasını istiyoruz. Muğlamızın yerel yönetimlerinin de önemsemesini ve destek vermelerini bekliyoruz.”

Muğla çam balı koşnili projesinde Süleyman Demirel Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Mustafa Avcı, Yrd. Doç. Dr. Mehmet Korkmaz ve Doç. Dr. İbrahim Özdemir, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Işıloğlu, İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. M.Doğan Kantarcı, orman yüksek mühendisi Mehmet Yaka, Orman Bölge Müdürlüğü'nden Yüksel Yanmadık ve Nihat Korkut, Arıcılar Birliği'nden Yasin Kırgız, bursiyerler Serdar Göktepe, İsmail Şen ve Meltem Kalay görev yapıyor.

Çam Pamuklu Koşnili (Marchalina hellenica), çam ağaçlarında yaşayan, salgıladıkları bal şebnemi (bal çiği, basura) denen maddeden arıların bal yaptığı böcekler olarak biliniyor.