Çalışan memnuniyeti ve bağlılığı araştırmaları nedir?

İSTANBUL- Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı Araştırmaları, genel olarak çalışanların kurum ve kurumda çalışmaya ilişkin memnuniyet düzeylerini, kuruma ve birlikte çalıştıkları kişilere olan bağlılıklarını ölçer. Bu ölçümler sonucunda çalışanların memnuniyet ve bağlılıklarını artıracak aksiyonların planlanmasını hedefler.

Çalışan Memnuniyeti, çalışanların daha çok somut olarak kurum içerisinde onlara sağlanan imkânlar ve hizmetlerden memnuniyeti iken; Çalışan Bağlılığı, çalışanların yöneticilerine, çalışma arkadaşlarına olan organik ve duygusal bağlarını ifade eder. Örneğin, kurumunuzun size sağladığı servis, yemek, ofis malzemelerinin kalitesinin yüksek olması memnuniyetinizi artırırken, iş yerinde size saygı duyulması ve size güvenilmesi bağlılığınızı artıracak unsurlardır.

Kuruma Faydaları

Kurum içinde verimliliğin ve iş performansının arttırılmasına yönelik gelişme alanlarını, kurumun önceliklerine ve genel performansına etkilerine göre belirlemeyi sağlar. Yapılan uygulamaların etkinliğini ölçmeyi sağlar ve kuruma çalışan memnuniyetini ve bağlılığını arttırmak için en uygun eylem planlarını oluşturmada yön gösterir.

Araştırmaların Kapsamı

Davranış Bilimleri Enstitüsü, bu iki konuyu bir arada araştırmakta, aynı zamanda bağlılık ve memnuniyetin çalışanların mutluluğu ve psikolojik refahı üzerindeki etkilerini de ölçerek kurum yönetimi ve insan kaynaklarına yol gösterecek bir gelişim haritası da sunmaktadır. Bu harita, hem mevcut memnuniyet ve bağlılık düzeyini hem de kurum için en öncelikli alanları, öncelikle alınması gereken aksiyonları belirlemektedir.

Çalışan Memnuniyeti Temel Boyutları

1. Fiziksel Çalışma Koşulları

2. Üst Yönetim / Kurum Yönetimi

3. Kurum İmajı

4. Kişisel Gelişim ve Kariyer Olanakları

5. Performans Yönetimi Sistemi

6. Ödüllendirme ve Takdir Sistemi

7. İş Yapış Şekilleri, Süreç Akışları ve Organizasyon

8. Bağlı Olunan İlk Yönetici

9. İş Tatmini

10. Kurum İçi İletişim

11. Ücret ve Yan Haklar

12. İş Özel Yaşam Dengesi

Çalışan Bağlılığı Temel Boyutları

1. İlk yöneticiye bağlılık

2. Çalışma arkadaşlarına bağlılık

3. Kuruma bağlılık

DBE Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı Araştırmasının Ayırt Edici Özellikleri

Anketin büyük bir gizlilik prensibi ile kağıt-kalem veya online uygulanabilmesi

Hızlı sonuç alabilme

Analizlerin istatistik programları kullanılarak uzmanlar tarafından gerçekleştirilmesi

Raporun anlaşılır ve zengin grafiklerle, görsel olarak anlaşılır bir şekilde tasarlanmış olması

Kuruma özel tasarlanabilmesi ile tüm ihtiyaçları karşılaması

Kurum için mevcut durum, gelişim yol haritası ve hem kurum hem de departman bazlı aksiyon planlarının çıkarılması

Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı Araştırması Proje Akışı

Kurumun ihtiyacına ve beklentisine yönelik olarak kuruma özel Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı Anketi oluşturulur. Bu anket oluşturulurken DBE soru bankasından yararlanılır.

Bu sorulara, DBE tarafından analizlerin daha sağlıklı sonuçlar vermesini sağlayacak bazı genel ve açık uçlu sorular eklenir.

Anket, projeye dahil tüm çalışanlara DBE tarafından elektronik ortamda veya kağıt-kalem ortamında uygulanır.

Uygulama verileri, tüm analiz süreçlerinde istatistik ve ileri istatistik yöntemleri kullanılarak DBE tarafından analiz edilir. İstatistiki analizler sonucu memnuniyeti ve bağlılığı artırmak için öncelikli olarak müdahale edilmesi gereken alanlar ve aksiyon önerileri oluşturulur.

Anket analizleri ile ortaya çıkan sonuçların hem kalitatif yöntemlerle değerlendirilmesi ve gelişim alanlarının daha net belirlenmesi amacıyla hem de çalışanların ihtiyaçlarının belirlenmesi ve gelişim planı önerilerinin alınması amacıyla Fokus Grup çalışmaları yapılabilir.

Anket analizleri (Kantitatif) ve Fokus Grup analizleri (Kalitatif) sonucunda oluşturulan gelişim planları kapsamında gelişim programları hazırlanır. Kurum ile ilgili güçlü ve gelişmesi gereken alanlar belirlenir. Araştırma sonucunda, kurum tarafından gelecek talep ile müdahale programlarının oluşturulması ayrıca projelendirilir.

Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı Araştırması İle İlgili Son Araştırmalar

Son yıllarda, kurumların 'Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı’na verdikleri değer ve talepleri önemli ölçüde artmıştır. Buna sebep olan en önemli etken, artık kimsenin nitelikli iş gücünü kaybetmek istememesi olmuştur. Son yıllarda görülüyor ki, Yönetici İle Çalışan Ekip Arasındaki İlişki, Çalışan Bağlılığı ve Müşteri Bağlılığı birbirlerini tamamlar niteliktedir. Müşteri bağlılığı, ürünün çok iyi olmasının yanı sıra, kuruma bağlı çalışanla güçlü etkileşim tecrübesi ile oluşmaktadır. Çalışanların bağlı olmaması kurumlara pahalıya mal olmaktadır. (Follow This Path, Curt Coffman, Gabriel Gonzalez)

Son 25 yıl içerisinde çalışanların düşüncesi ve firmanın performansı arasındaki bağlantıyı saptamak için dünyanın 82 ülkesinde, 24 farklı sektörde milyondan fazla çalışan ve yönetici ile yapılan birebir mülakatlar, yüz binlerce şirket üzerinde yapılan anket ve araştırmalar; bir işyerinin gücünü çalışanlarının mutluluğu ve bağlılığından aldığını, bunu sağlayan şirketlerin de üretkenlik, müşteri mutluluğu, kazançlılık ve çalışan bağlılığı konularında ciddi bir rekabet avantajına sahip olduklarını göstermektedir.

Çalışan Bağlılığı, tüm dünyada kurumların önemle üzerinde durdukları konuların başında geliyor. Bugün pek çok kurum çalışanlarının bağlılık ve motivasyon düzeyini ölçmek için çeşitli araştırma şirketlerine başvuruyor. Taylor Nelson Sofres, 2002 yılında 33 ülkeyi, 19 bin 840 kişiyi kapsayan global ölçekte bir bağlılık araştırması gerçekleştirdi. TNS nin Çalışan Bağlılığı (Employee Score) araştırması, global ölçekte çalışan bağlılığını sektörlere, ülkelere, bölgelere, yaş gruplarına, pozisyonlara, cinsiyetlerine göre ortaya koyuyor. Dünya ölçeğinde etkin ve önde gelen kurumların tümü bu ölçekleri bir yöntem ve iyileşme aracı olarak kullanıyor. (http://www.capital.com.tr/haber.aspx?HBR_KOD=806, Capital, Şubat 2003)

Gallup’un araştırmasında (2002), çalışanların sadece %20 ila %30’unun işlerine bağlı olduğu belirlenmiştir. Bu oran ile verimli kurumlar arasında doğru orantı vardır. Çalışan Bağlılığı açısından en göze çarpan devlet sektörü olmuştur. Burada .29 bağlı olmayan çalışan yüzdesinden bahsedilmektedir. Bu araştırmada kadınların kuruma daha fazla bağlı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı uygulamasının başlamasından 1 yıl sonra olumlu gelişmeler kaydedilmiştir. (Follow This Path, Curt Coffman, Gabriel Gonzalez)

Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı araştırmaları dünyanın çeşitli ülkelerinde uzun yıllardır yapılıyor. Araştırmalar sonucunda, ABD’de kuruma bağlanan kişi ortalaması %21-24’tür. Türkiye’de ise Davranış Bilimleri Enstitüsü olarak bazı kurumlara yaptığımız Çalışan Memnuniyeti ve Bağlılığı araştırmalarına göre kuruma bağlı olan kişi ortalaması %25-30’dur.

Davranış Bilimleri Enstitüsü olarak, gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda, yapılabilecek tüm değişiklikleri yönetimin ve çalışanların nasıl algıladığının çok önemli olduğunu düşünüyoruz, algılanmayan hiçbir değişiklik gerçekleştirilmiş sayılamaz. Dolayısıyla tüm bu çalışmalar sürecinde karşılıklı geribildirim alınmalı, değişim hedefleri düzenli olarak izlenmeli ve bu çalışmaların verimliliğini ölçecek analizler tekrarlanmalıdır.