WASHINGTON - ABD'de yapılan başkanlık seçimlerini Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump kazandı. Gelen sonuçlara göre Trump 277 delege kazanırken, Demokratların başkan adayı Kamala Harris'in delege sayısı 224'te kaldı.
Kamala Harris ve Donald Trump’ın yarıştığı ABD başkanlık seçimlerinde sonuç belli. Trump, Florida'da yaptığı konuşmada zaferini ilan etti. Oyların yaklaşık yüzde 87'sini sayılırken, Trump yüzde 51 oy oranı ile yüzde 47,5 oy alan Harris'e karşı önde. Trump, şu an için başkanlık için gereken 270 delege sayısını aşarak, 292 delege elde etti. Harris ise 224'te kaldı.
Trump'ın zaferi, "Tarihi dönüş" olarak adlandırıldı çünkü 130 yıl aradan sonra ilk kez, ara veren bir başkan adayı Beyaz Saray'a geri döndü. Trump, 78 yaşında olması nedeniyle, ABD'nin en üst makamına seçilen en yaşlı kişi olarak da tarihe geçti.
Bu zafer, iki suikast girişiminin de dahil olduğu tarihsel olarak çalkantılı bir kampanyanın sonucu. Trump, Grover Cleveland'dan bu yana ardışık olmayan başkanlık dönemleri kazanan ilk kişi oldu.
Trump, hayal kırıklığına uğramış seçmenlere yaptığı çağrılarla siyasi geri dönüş yaparak Beyaz Saray'ı kazandı
Donald John Trump, ABD'nin 45. başkanı olarak görev yaptıktan sonra 2024 başkanlık seçimlerini kazanarak Beyaz Saray'a geri döndü.
Donald Trump'ın seçilmesinin 4 tarihi yönü
Donald John Trump, ABD'nin 45. başkanı olarak görev yaptıktan sonra 2024 başkanlık seçimlerini kazanarak Beyaz Saray'a geri döndü. Donald Trump'ın seçim zaferi, Başkan Yardımcısı Kamala Harris'i yenmesi diğer ilkleri engellese bile, birçok açıdan tarih yazıyordu . Harris, ülkenin ilk siyahi ve Güney Asyalı kadını olarak başkan olacaktı.
Seçilen en yaşlı kişi
78 yaşındaki Trump, ABD başkanlığına seçilen en yaşlı kişi . 20 Ocak 2025'te yemin ettiğinde, Joe Biden'ın 2020'deki göreve başlama törenindeki yaşından birkaç ay daha büyük olacak. Trump'ın aday arkadaşı, 40 yaşındaki JD Vance, üçüncü en genç başkan yardımcısı olacak.
Bu, birinin ardışık olmayan iki dönem kazanmasının ikinci seferi
Birçok ABD başkanı birden fazla dönem görev yaptı ve Trump da bu gruba katıldı. 45. başkandı ve şimdi 47. olacak. Ancak bunu Trump'ın yapacağı şekilde yapan yalnızca bir başka başkan vardı: Dönemler arasında bir boşluk vardı. O da 1884 seçimlerinden sonra 22. başkan ve 1892 seçimlerinden sonra 24. başkan olarak görev yapan Grover Cleveland'dı .
Ağır suçlardan hüküm giymiş
Trump, ağır suçtan hüküm giyen ilk ABD başkanı olma yolunda . Mayıs ayında New York jürisi, ikisinin seks yaptığını söyleyen bir porno oyuncusuna susturma parası ödeyerek 2016 seçimlerini yasadışı bir şekilde etkileme planındaki 34 suçlamanın hepsinden suçlu buldu
(İki kez) görevden alındı
Trump, görevdeyken iki kez azil süreciyle karşı karşıya kalan ABD tarihindeki tek başkandır . Her iki durumda da Senato tarafından tüm suçlamalardan aklandı.
Trump kazandı, sürpriz yaşanmazsa Ukrayna bölünebilir
T24'te Rusya uzmanı Hasan Aksay şöyle yazdı:
Trump “ABD’nin altın çağı” için Ukrayna'yı veya bir bölümünü rahatlıkla feda edebilir, hatta feda edilecekler listesine bizzat Zelenski de girebilir
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski dün ABD başkanlık seçimlerini kazandığı netleşen Trump’ı mecburen kutlarken “ABD ile Ukrayna arasındaki stratejik ilişkileri” ele almak için görüşmeyi sabırsızlıkla beklediğini dile getirdi.
“Mecburen” dedim çünkü Ukrayna yönetiminin adayının Harris olduğu ortadaydı.
İki ülke ilişkileri şimdiye kadar ne kadar “stratejik” idi, bilemem ama asıl mesele, bundan sonra nasıl gelişeceği.
Volodimir Zelenski ve Donald Trump
* * *
Trump’ın bugüne kadar savaşla ve Ukrayna’yla ilgili çeşitli açıklamaları oldu. Mesela:
“Ben bu savaşı 24 saat içinde bitiririm.”
“Ben başkan olarak kalsaydım bu savaş hiç çıkmazdı, Rusya Ukrayna’ya giremezdi.”
Trump, her fırsatta “iyi tanıdığını” söylediği Putin’le sıkı ilişki içinde birçok sorunu çözebileceğinden emin görünüyor.
Ara sıra Rus lideri anladığını ifade eden empati dolu cümleler kuruyor.
Ama bazen de Ukrayna ile birlikte Rusya’ya da baskı yapmaktan, hatta ultimatom vermekten geri durmayacağını savunuyor.
Kiev’e karşı genellikle oldukça mesafeli.
Zelenski’yi defalarca eleştirdi. Hatta birkaç kez, işi onun “ABD’ye her gelişinde (?) 60 milyar doları kapan usta bir tüccar olduğunu” iddia etmeye kadar vardırdı.
* * *
Aslında tüccarlık unvanı Zelenski’den ziyade Trump’a yakışıyor. Ve Trump tipinde bir “tüccar başkan” açısından Donbas’tır, Herson’dur, bu tür bölge ve kentlerin kimin elinde olduğu pek önemli değil gibi. Yeter ki, ABD’ye yük olmasınlar.
Ukrayna ya da onun önemli bir bölümü, Trump’ın zafer konuşmasında vaat ettiği “ABD’nin altın çağı” için gerekirse her an feda edilebilir.
Feda edilebilecekler listesine bizzat Zelenski de girebilir. Eğer ABD desteğini çekerse savaş şartlarında onun lider olarak kalması zorlaşır.
Kaldı ki daha şimdiden Zelenski’nin 2022’de yüzde 90 civarında olan toplumsal desteğinin yüzde 60’ın altına düştüğü yolunda haberler çıkıyor.
Eski Ukrayna Başkanı Poroşenko, Zelenski’nin eski danışmanı Arestoviç gibi “Ukrayna başkanlık yarışı” için saha kenarında ısınma turlarına başlayan adaylar var. Tabii ki eski Başkomutan, bugünkü Londra Büyükelçisi Zalujni’yi de unutmayalım.
* * *
Buraya kadar pek çok bölge uzmanının ve siyasetçinin de paylaştığı öngörüleri sıraladım. Ama buna bir ek yapmalıyım.
Bazı analistler Harris’in kazanması halinde Amerikan politikasının değişmeyeceğini vurguladıktan sonra Trump’la ilgili olarak da “öngörülemezlik” (ne de olsa “adam kazandı”, saygısızlık olmasın diye “dengesizlik” demiyorum) faktörünün altını çiziyordu.
Seçim sonuçlarının ardından muhtemelen Putin’in gülümsemesinin bir kenarına sinmiş olan “yine de Trump’ın sağı solu belli olmaz” kuşkusundan bahsediyorum.
Bakarsın Rusya’ya karşı sert önlem ve yaptırımlara, hatta tehditlere başvurabilir.
ABD’nin “uluslararası fiyakası” bozulmasın diye Moskova’yı eleştirirken kantarın topuzunu kaçırabilir.
Kimilerine göre ise yeni dönemde Washinton’un petrol fiyatlarının düşmesine yol açması bile Rusya’nın Ukrayna’daki savaşa devam etmesini zorlaştırabilir.
Vladimir Putin ve Donald Trump
* * *
İngiltere’deki Keele Üniversitesi’nin verilerine göre, ABD 24 Ocak 2022’den 31 Ağustos 2024’e kadar Ukrayna’nın askerî ihtiyaçları için 56,8 milyar dolar harcadı. Bu dönemde Almanya ve İngiltere’nin benzeri harcamaları 10,6 milyar Euro ve 9,4 milyar Euro oldu.
Bu veriler tüm ekonomik ve askerî yardım tablosunu ortaya koymuyorsa da, Ukrayna’nın savaşa devamının büyük ölçüde Amerikan desteğine dayandığını sergiliyor.
Dolayısıyla bundan sonraki gidişi belirleyecek en önemli etkenlerden biri, hâlâ Rusya’nın tavrı ve imkânları ise diğeri de yeni Amerikan yönetiminin kararları olacaktır.
Seçim kampanyası sırasında Trump'ın başkan yardımcısı adayı Vance tarafından açıklanan barış planına göre Ukrayna’nın ikiye bölünmesi öngörülüyor(du): Rusya'nın şu anda elinde tuttuğu Ukrayna toprakları ve “NATO'nun parçası olmama yükümlülüğünü üstlenen” tarafsız bir Ukrayna.
Trump bir sürpriz yapmaz da böyle bir yoldan ilerlerse 2025 yılı içinde Ukrayna ikiye bölünebilir.
Ya da topraklarının önemli bölümünü “uluslararası topluluğun da şartlı desteği” ile Rusya’ya teslim edip elinde kalanlarla küçülerek ateşkes anlaşmasına imza atar.
Ve silahlar susar.
Ta ki ilerde bir gün ya Ukrayna ya da Rusya tarafından yeniden savaşa başlanarak “hesabın tamamlanması” planının yürürlüğe konacağı zamana kadar.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.