160 deve kıran kırana güreşti

LEVENT BAYKAL-TÜRKİYE TURİZM
BURHANİYE / BALIKESİR - Burhaniye Belediyesi ve Deveciler Derneği'nin işbirliğiyle düzenlenen 200 yıllık geçmişi bulunan deve güreşleri büyük ligi gördü. Deve güreşini izleyen 15 bine yakın seyirci oturdukları yerde ve çevreyi saran kamyonların kasalarında et mangal sofraları kurdular.













Güreşseverlerin saha kenarındaki davullu klarnetli mangal keyfi etkinliklere renk kattı. Çevrede kurulan satış reyonlarında deve sucukları satılırken, yörenin özel tarhana çorbası ise katılımcılar tarafından rağbet gördü.

AZGIN DEVELER ZOR ZAPTEDİLDİ
‘Zeytinden gelen bereket” sloganı ile bu yıl 11. kez kapılarını açan Uluslararası Burhaniye Zeytin ve Zeytinyağı Hasat Festivali, kortej yürüyüşü ile başladı. Belediye önünden başlayan yürüyüşe Burhaniye Kaymakamı Osman Yenidoğan, Balıkesir Milletvekili Ali Aydınlıoğlu, Burhaniye Belediye Başkanı Necdet Uysal, protokol üyeleri ve çok sayıda vatandaş katıldı. Korteje halk oyunları ekiplerinin yanı sıra güreşçi develer renk kattı.











Ege ve Marmara'dan gelerek arenaya çıkan 160 deve kıran kırana mücadele etti. Geleneksel deve güreşlerinde azgın develer zor zaptedildi. Sarayköyden “Teodora Fatih” ile Kemelden “Fırtına” adlı devenin kapışması heyecanla izlendi. Mücadelenin eski yıldızlarından Atçadan “Karagöz Oğlu” ile Ezineden “Çakır Mercan” izleyenler tarafından alkışlanırken “İsveç Kralı”nin “Ege Şampiyonu” ile güreşi ilgi topladı. Güreşlerde bazı develer arenadan kaçarken, bazıları tel örgüleri yıktı. Bazı deve sahipleri de devenin altında kalmaktan son anda kurtuldu.

DEVE GÜREŞLERİNİN TARİHİ
Deve Güreşlerinin tarihi 19. yy başlarına kadar uzanmaktadır. O tarihlerde İzmir yönünden gelen kervanlar eski adı Karapınar olarak bilinen yeni adı ise İncirliova olan ilçede konaklamaktaydı. Bu konaklama esnasında deve yavruları (dorumlar) kendi aralarında oynarlardı. Kervanda yük bulamayan boşta kalan develerin birbirleriyle güreştiklerini gören deve sahipleri develerin bu hareketlerine ilgi duyup deve güreşlerini organize etmeye başlamışlar ve bu oyunları gelenek haline getirmişlerdir.

200 YILDIR YAPILIYOR
İlk zamanlarda şahıslar arasında iddia yoluyla yapılan deve güreşleri zamanla genişleyerek zamanla toplumsal bir eğlence halin gelmiştir. Aydın?ın İncirliova ilçesinde başlamış ve yaklaşık 200 yıldır ocak ayının ilk Pazar günü yapılmaktadır. Deve güreşlerinin amacı toplumsal dayanışma, topluma yararlı temel hizmet kuruluşlarının yapıtlarının çoğaltılması,korunması ve çoğaltılmasında büyük rol oynamaktadır. Bu organizasyonlarda elde edilen tüm gelirler kamu ve toplum kuruluşlarına aktarılmaktadır.
Deve güreşi, genellikle Ege (Selçuk, İzmir, Germencik, Aydın, Muğla, Denizli), Marmara (Balıkesir, Çanakkale) ve Akdeniz (Burdur, Isparta, Antalya) bölgelerinde düzenlenen ve Yörük kültürüyle ilişkili olan güreşlerdir. Deve güreşleri, açık meydanlarda yapılır.

KISKANÇ TÜLÜ DEVELER GÜREŞİYOR
Güreşler ayak, orta, başaltı ve baş olmak üzere dört kategori altında toplanmaktadır. Her deve kendi kategorisinde güreşmek zorundadır.
Güreş develeri Buhur adı verilen çift hörgüçlü erkek deveyle tek hörgüçlü yoz dişi devenin çiftleşmesinden meydana gelen erkek devedir. Bu develere Tülü adı verilir.
Deve güreşleri, tek hörgüçlü dişi "yoz" develer ile "buhur" adı verilen çift hörgüçlü erkek develerin çiftleşmesinden meydana gelen ve "Tülü" adı verilen erkek develer arasında yapılır. Bu develer yalnızca güreş için "Savran" denilen deve bakıcıları tarafından yetiştirilir. Güreş develeri tıpkı atlarda olduğu gibi soya dayalı olarak seçilir. Güreşçi olacak Tülüler'in güreşçi develerin kanından olmasına özen gösterilir.
Tülü adı verilen güreş develeri yaz ve sonbahar aylarında arpa, burçak,üzüm ve yulaf gibi kuvvetli besinlerle beslenip kış aylarına doğru kızmaya başlarlar. Kızmalarının sebebi ise dişilerini diğer erkek develerden kıskanmalarından kaynaklanmaktadır. Deve güreşleri genellikle kış aylarında yapılır. Develerin kızmaya başlamasından sonra güreşler başlar ve Aralık, Ocak, Şubat, ve mart ayının sonuna kadar devam eder.
Deve güreşleri Ayak, Orta, Başaltı ve Baş olmak üzere dört boyda yapılır ve galibiyetler; kaçırtarak, bağırtarak veya yıkarak elde edilir. Develer tıpkı diğer güreşlerde olduğu gibi pehlivan olarak adlandırılır ve cazgır tarafından anons edilirler.

HALI GECELERINE SANATÇILAR KATILIR

Deve güreşlerinden bir gün önceki gece tanışmak dostlukları geliştirmek için halı gecesi adı verilen gece düzenlenir. Halı gecelerine sanatçılar eserleriyle yer alırken ayrıca yöresel oyunlar oynanır ve gelen misafirler ağırlanır. Açık arttırma ile halılar satışa çıkartılır. Güreşlerde güreşi idare eden bir orta hakem, neticeleri belirleyen 4 kişilik masa hakemleri, 10’ar kişiden oluşan müteşekkirler, 2 grup halinde bulunan develeri ayıran urgancılar, develerin ağızlarını bağlayan 3-4 kişilik ağız bağcıları vardır.
Güreşler davul ve zurna eşliğinde yapılır. Sağ taraftan güreşen develere sağcı sol taraftan güreşen develere solcu adı verilir. Karşılıklı güreş esnasında her iki devenin birbirlerinin ayaklarına kenetlemesine çengel, rakibinin ayaklarına ağzı ve dişleriyle vurmasına tekci, rakibini göğsünün altına alarak bastırmasına bağcı denir.

2014-2015 SEZONU DEVE GÜREŞLERI TAKVIMI ŞÖYLE PLANLANDI
16 Kasım Pazar Salihli Karapınar,(Dikili Salihleraltı-Kıratlı)
23 Kasım Pazar Karpuzlu-,Bayındır Furunlu -Bergama Zeytındağ
30 Kasım Pazar Germencik-Turanlar-Parsa-Selimiye Demirci ve Kemal,
7 Aralık Pazar harmandalı- Koçarlı-Turgutlu-Mumcular,
14 Aralık Pazar selçuk belevi.Didim-Köşk-Sarayköy,
21 Aralık Pazar Atça(Dernek) -Bayındır-Ayvalık-Lapseki,
28 Aralık Pazar Bergama-Aydın Buyukşehir Ezine, Demre
4 Ocak 2015 Pazar İncirliova-Karaağaç-Gönen-Sarıköy- Bodrum-Bıga,
11 Ocak Pazar Germencik-Menemen-Bayramiç-
18 Ocak Pazar Selçuk-Yatağan-Çanakkale,
25 Ocak Pazar Buharkent-Sultanhisar-Burhaniye-Kumluca, Selimiye
1 Şubat Pazar pelitköy-Yenipazar-Karaçulha-Köşkerler Antalya, Kuşadası
8 Şubat Pazar Kuyucak-Sarıgöl-Tire-Milas-Edremit-Umurbey,
15 Şubat Pazar Nazilli-Pınarbaşı-Çan, Söke -Dikili-Çine
22 Şubat Pazar Bozdoğan, Torbalı Bergama (Dernek)-Turgutreis–Aktepe,-Turgutlu Musalar Köyü
1 Mart Pazar Köşk–Kemalpaşa-Altınova, Bağarası
8 Mart Pazar Ortaklar (dernek), Bayraklı-Kınık Poyrazcık-Yalıkavak-Karacaören, Salihli
15 Mart Pazar Göçbeyli -Işıklı-Buldan-Gökkaya
22 Mart Pazar Yazıdere-Akyeniköy Didim-Geyikli
29 Mart Saraycık