Roma Hamamı, Yozgat’ı termal turizmde dünyaya açar

ÖZKAN ALTINTAŞ- TÜRKİYE TURİZM
SARIKAYA / YOZGAT – Sarıkaya, Sarızeybek Kültür Merkezi’nde düzenlenen 1.Ulusal Yozgat Sarıkaya Basillica Therma (Roma Hamamı) Buluşmaları’na katılan konuşmacılar Roma Hamamı’nın çevresinin açılarak uluslararası düzeyden bir bir kür merkezi haline getirilmesiyle Sarıkaya’nın Kaplıca Şehri olabileceğini bildirdiler. Roma hamamı ve çevresinin düzenlenmesiyle Sarıkaya değer kazanırken, Yozgat’I termal turizminde uçuracağını belirttiler.

KAZIYI ÜNİVERSİTELER YAPMALI

Roma Hamamı’nın tarihi ve kültürel yapısıyla Yozgat turizmine büyük katkı getireceğini belirten konuşmacılar, şifalı suyun uygun bir şekilde sunulması ve bölgenin dünyaya açılması için üniversitelerden uzmanlarla birlikte kazıların sürdürülmesi gerektiği bildirildi. Ayrıca şifalı suyun değerlerinin tespit edilmesiyle iyileştirme özelliğinin daha belirgin hale gelebileceği anlatıldı.

 

2 BİN YILLIK HAMAM KEŞFİ

Toplantının açılışında gösterilen barkovizyonda Sarıkaya Balilice Therma üzerinde 4 katlı apartman 22 dükkan ve bir otel bulunduğu belirtildi. Burada bulanan eski iptidai bir çeşmeden akan ılık su ile 2 bin yıllık hamamın 2010’da keşfedildiği bildirildi. Antik Roma’da Sarıkaya’nın kaplıca şehri olarak tanımlandığının anlaşıldığı ve MÖ 2. YY’a ait sikkeler bulunduğu bildirildi. Sürdürülecek kazı ile bölgede büyük çaplı bir yerleşim alanının ortaya çıkabileceği belirtildi.

1.Ulusal Yozgat Sarıkaya Balilice Therma (Roma Hamamı) Buluşmaları’nın ilkinin ulusal düzeyde yapıldığı belirtilerek diğer toplantıların uluslararası düzeyde yapılacağı bildirilerek “Amacımız Roma Hamamı’nı ulusal ve uluslararası platformda tanıtmak, yatırımlar hedefleniyor” denildi.

DR. FERİDUN ÖZGÜMÜŞ: ERKEN HRİSTİYAN PAPAZLARI YIKANMAYA KARŞI OLDU

Toplantının açış konuşmasını yapan İstanbul Üniversitesi’nden Sanat Tarihçi Doç. Dr. Feridun Özgümüş sözlerine “Söylenecek çok şey var ama işin başındayız” diyerek şöyle devam etti.

Roma hamamlarının en ünlüsü İzmit Nicomedia’dır. Burasını 19’yy da seyyahlar bulmuştur. Anadolu’da bir çok hamam var. Hamam kültürü Roma hamamlarında  MS 1 ve 2.yy da değerini kaybetmeye başladı.. Hristiyanlar hamamları sevmedi. Böylece 6 yy’dan itibaren hamamlar yıkılmayı başladı ve sonra terkedildi. Üzerine kiliseler yapıldı. Erken hristiyan papazları bu tür yıkanmalara karşı oldular. ‘Hasta iseniz gidin veya senede iki defa yıkanın’ dediler. 6-7 yy’da hamamlar bilerek kaybedildi.

BAŞKAN ÖMER AÇIKEL: TÜRK YİĞİTLERİN HARMAN OLDUĞU DİYAR

Sarıkaya belediye Başkanı Ömer Açıkel sözlerine “Türk yiğitlerin harman olduğu diyar. Bozok yaylasına şeref verdiniz” diyerek Atatürk’ün sözleri ile başladı. Açıkel, 4.5 yıllık çalışmaları sürdürdüklerini belirterek Roma Hamamı için kendilerine destek veren önceki valiler, bakanlar ve milletvekillerine teşekkür etti.

YASİN ÖZCAN: İNTERNET’TEN ARANINCA SADECE SERENAY SARIKAYA ÇIKIYORDU

Sarıkaya Kaymakamı Yasin Özcan, Şırnak Vali Yardımcısı iken 2014’te dil eğitimi için gönderildiği İngiltere’de Sarıkaya kaymakamı olduğunu öğrendiğini belirterek “İnternetten Sarıkaya neresidir diye aradığımda karşıma manken serenay Sarıkaya çıktı ve şok oldum. Geldiğimde Sarıkaya’yı görme fırsatı buldum. Bugün Sarıkaya için tarihi bir gün yaşıyoruz. Roma Hamamı henüz bir çocuk… Bu çocuk çalışmalarımızla büyümeye, sonra koşmaya başlayacaktır” dedi.

SALİH KARACA: YÜZEY ARAŞTIRMASI YAPMAYA BAŞLADIK

Bozok Üniversitesi Rektörü Salih Karaca , Anadolu’nun tarih dolu olduğunu ve en az araştırma yapılan yerlerden birinin Yozgat olduğunu söyledi. Üniversitede arkeoloji bölümü açtıklarını anlatan Karaca şunları söyledi: “Yüzey araştırması yapmaya başladık. Yozgat’ın yerüstü tarihi çok yenidir. Belki 5 bin yıldan öteye gidecek yeraltı tarihi vardır. Roma Hamamı bunlardan sadece bir tanesidir. Önemli arkeolojik eser olması ve bir dönemin medeniyetini yansıtan izler taşımasındır. İkinci özellik ise jeotermal kaynağın kıymetli olmasıdır. Fizyoterapi Ve Rehabilitasyon Yüksek Okulu açtık. YÖK nüfusu 50 bin altında olan ilçelere yüksek okul açma izni vermiyordu. Yüksek okulu açarken burada tarihi hamam ve jeotermal kaynağın varlığını belirterek sağlık alanında ilçenin önemini anlatarak ikna ettik. Üç öğretim üyesi olmadan eğitime başlayamıyoruz. Birini kazandık, diğerlerini tamalayarak 2019 yılında eğitime başlamayı ümit ediyoruz. Sarıkaya’nın tarihi değerleriyle sağlık turizminde önemli bir merkez olacağını düşünüyoruz.”

ABDÜLKADİR YAZICI: BİNALARI İSTİMLAK ETTİK VE TEMİZLİĞE BAŞLADIK

Roma Hamamı çalışmalarını başlatan Yozgat’ın eski valisi Abdülkadir Yazıcı 2.5 yıl sonra Yozgat’tan gelen davetle mutlu olduğunu belirterek o dönemdeki çalışmaları şöyle anlattı:

“Gezerken toprak üzerindeki üst bölümünü gördük. Büyük havuzun üzerinde 27 dükkan ve hayalet bir yapı vardı. Allahtan temeli derine indirmemişlerdi. 2012-13 yıllarında Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı Özgür Özaslan’ı Sarıkaya’ya getirdik Kamu ve özel sektör binalarını kaldırmamız lazım dedik ve izin aldık. Binaları istimlak ettik ve temizliğe başladık. Özel idarenin otelini ve bir resmi kurumu yıktık. Turizm Bakanı Yalçın Topçu’nun yardımcısı Yıldırım Ak’ın desteğiyle ödenek alıp geri kalan dükkanları yıktık. Kapadokya’ya gelen turist Sarıkaya’ya Kerkenez ve Hattuşa için buralara gelsin diye düşündük. Hayalim burayı bu halini bozmadan tarih olarak yerlerini bozmadan insanlara kullandırmaktı. Burada fob yükseldiği için hamamın tahliyesi şehrin kanalizasyon sisteminin altındadır. Düzeltilirse buraya katkılar sağlayabilir. Yüksek okul, sıcak su toplu konutlara hat gidiyor. Okula götürülerek rehabilitasyon merkezi yapılabilir. Termal su buraya akıtılırsa buharlaşma ile Pamukkale travertenleri gibi olur mu diye düşünüyoruz. İnşallah olur.”

YOZGAT VALİSİ KADİR ÇAKIR: ÜZERİME DÜŞENİ FAZLASIYLA YAPACAĞIM

Yozgat Valisi Kadir Çakır, gelecek nesillere bu eserin emaneti için büyük katkı olur diye düşündüğünü belirterek “Roma hamamı hakkında en az bilgi sahibi ve katkısı olan benim. Ancak devlette süreklilik esası vardır. Üzerime düşen sorumluluğu fazlasıyla yapmaya çalışacağım. Yöre insanının katılımını üst seviyede sağlamak isterim” dedi.

Vali Çakır şöyle devam etti: “Medeniyet han hamamla yaşamıyor. Nazar boncuğunda, kelimelerde yaşıyor. Daha önceki medeniyetler düşman gibi görse de gerçek ise büyük bir saygı vardır. Fatih Sultan Mehmet saygı duyarak Ayasofya’nın mozayiklerini düzgün kapatarak bu gün sergilenmesini sağlamıştır. Medeniyetler arasında çatışmalar yoktur. Büyük bir miras üzerindeyiz. Bu işi ehillerine vermek ve değerlendirmek zorundayız. Halkımıza üzerinde yaşadıkları mirası anlatmamız ve bu sayede korumalarını sağlamamız gerekiyor.”

Gazeteci, yazar, siyasetçi Lütfü Akdoğan, İÜ Cerrahpaşa Tıp Fak. Prof.Dr. Şafak Sahir Karamehmetoğlu, İÜ Cerrahpaşa Tıp Fak. Prof.Dr.Halil Koncu, Fizik Tedavi Ana Bilim Dalı

LÜTFÜ AKDOĞAN: ANADOLU’YU UNUTTUK.

Gazeteci, yazar, siyasetçi Lütfü Akdoğan, “90 yaşındayım ve hayata polis muhabiri olarak başladım. Kader beni kuru bir yaprak gibi savurdu ve aradan 90 yıl geçti” diyerek şöyle konuştu:

“Anadolu’nun yaşı 14 bindir. Son 5 binde küçük devletler hariç 15 imparatorluk kurulmuş ve medeniyet geçmiştir. Anadolu’da MÖ 12, MS 3 imparatorluk kurulmuştur. Türklerin yaşı 1110 yılı aşmaktadır. Yemen çöllerine kadar uzanan büyük bir imparatorluk kurarken Anadolu’yu unuttuk. Anadolu Cumhuriyet kurulduktan sonra aklımıza geldi. Dünya bazı havzalarla anılır. Biz Akdeniz havzasının bir parçasıyız. 2500 km sınırı olan ülkeler 250 milyar dolar turizmden para alıyorlar. Türkiye’nin 1500 km’lik sınırı ile aldığı 26 milyar dolardır. Bundan daha üzücü bir şey olamaz. Türkiye için bu çok büyük bir ayıptır. Fukaralıktır. Dünyanın en güzel termalleri Türkiye’dedir. Akdeniz ülkelerinden Fransa termalden 5.5 milyar dolar alırken Türkiye’nin turizmden aldığı toplam 26 milyon dolardır.

YUMRUK GİBİ BİR ARAYA GELMELİYİZ

Siyasi iktidar, askeri iktidar ve ekonomi bir yumruk gibi bir araya gelmezse bir varlık gibi hareket etmezse birbirlerine yardım etmezse o ülkede bir devletin varlığından bahsetmek mümkün değildir. Tarım hayvancılık sanayi birbirini desteklemezse o ülke fakir kalmaya mahkumdur. Asgari milli gelirimiz 1.5 milyar dolardır. Turizmde Türkiye için 26 milyar dolar gelir büyük ayıptır. Üretim yoktur. Biz fukara olmaya layık değiliz. 

HER ÜLKENİN ADETLERİNE SAYGI DUYMALIYIZ

Türkiye’de 1000 holding 120 milyar dolar ihracat yapar. Buna 12 bin taşeron holding yardım eder. Türkiye’nin 120 milyar doları bu 16 holdinge dağıtılır.İsmet paşa dönemi milletvekiliydim ve yanına gittim. ‘Bir uçak dolusu turist Suudi’den geliyor iyi karşılayalım’ dedim. Gittim Suudileri karşıladım. Ancak insanlarımız Suudi kadının kapalı kıyafetiyle uğraştılar. Bunun üzerine gelenlerin bir bölümü geri döndü. Kalan Suudi aile 40 milyon dolar bıraktı. Ancak ondan sonra zengin Arapları Türkiye’ye getiremedik. Her ülkenin adetlerine saygı duymalıyız

50 YIL GEÇTİ TURİZMDE BİR BOY ALAMADIK

1965 te Konya milletvekiliyim Demirel kabineyi yazdırıyordu. Bana ‘ Kendi ismini yaz’ dedi. ‘Tecrübem yok’ dedim. Ama yazdırdı. O dönemde Almanların Türkiye üzerinden tur planları vardı. Edirne’den girecek Süveyş’e kadar gideceklerdi ve 100 km’de bir oteller kurulacaktı. Bir de Tahran Bağdat hattı vardı. 5 milyar dolarlık plandı. Bütçemiz ise 9 milyar dolardı. Demirel ‘Bu parayı veremem. Suni gübre ve tarıma vereceğim’ dedi. Aradan 50 yıl geçti turizmde bir boy alamadık. Bugün normal şartlarda Avrupa’nın hiçbir yerinde 300 dolardan aşağı otel bulmanız mümkün değildir. Büyükada da en güzel otel 50 dolar yani 300 TL dir. Bundan istifade edemiyoruz.”

PROF.DR. KARAMEHMETOĞLU: PAM TERMAL’DE SAĞLIK TURİZMİNİ GÖRDÜM

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fak. Prof.Dr. Şafak Sahir Karamehmetoğlu, termal suların sağlıktaki yeri konulu konuşma yaptı. Karahayıt’ta Pam Termal’de sağlık turizmini tam anlamıyla gördüm. Denizli şehrindeki hava kirliliği kışın had safhaya geliyordu. Ayrıldım Emsey’e başladım. Hava kirliliğine taktım.

Kaplıcada balneo ve klima terapi vardır. Sarıkaya’da doğal su çıkıyor. Buranın üstü açık olduğu için Ilıca tedavisi vardır. Belneo terapide içindeki kimyasal yapı önemlidir. Hidro terapide suyun fiziksel özellikleri ortaya çıkar. Bu gibi termal tesislerin yapımı için hükümetin desteklemesi gerekir. Türkiye’nin sağlık harcaması 150 milyar liradır. İlaç harcaması ise 25 milyar TL’dir. Aslında buhar ama yüzde 10’u geçmemelidir. Kaplıca tedavisi bu harcamaları azaltır.”

PROF. DR. HALIL KONCU: TERMAL MERKEZLERININ YAPILANMASI ŞARTTIR

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Halil Koncu sıcak sulu tedaviler ve termal uygulamalar üzerine yaptığı konuşmada “Termal turizmi için, fizik tedavi ve rehabilitasyon termal merkezlerinin yapılanması şarttır. Bir yerde sağlık üniteleri varsa turizm canlanır” dedi. Koncu deha sonra termal tesislerinde fizik tedavi yöntemlerini anlattı.

SEMA GÖKCAN: YIL SONUNDA KAZI RAPORLARI AÇIKLANMALI

TUREV Yönetim Kurulu Üyesi Sema Gökcan Basilica Therma, hakkında bilimsel bulguları paylaştı. Daha sonra ise yapılması gerekenleri şöyle özetledi:
Kazıda bilimsel destek olmalı, yıl sonunda kazı raporları açıklanmalı, bulunanlarilgi çekici halde tanıtılmalı, alan yönetimi olmalı, ziyaretçi merkezi olmalı, sürekli tanıtım yapılmalı, sponsorlar bulunmalı, konaklama imkanları olmalı, arkeopark olmalı, internet üzedrinden bililendirme yapılmalı, yerel mutfak tanıtılmalı.”

FEHMI KÖFTEOĞLU: YOZGAT LOBISI OLUŞTURULMALIDIR

Turizm yazarı Fehmi Köfteoğlu, turizmin ana unsuru olan ulaşım sorunun çözülmesi gerektiğini belirterek şöyle konuştu:”Neyle ve nasıl tanıtacağınız belirlenmeli. Sadece hamamı değil sarıkaya’yı tüm özellekleriyle tanıtmalıdir. Sarıkaya’nın Türkiye’nin ortası olması iyi bir slogandır. Yozgat lobisi oluşturulmalıdır.”



ÖZKAN ALTINTAŞ: SAĞLIK VE TERMAL TURIZMI YOZGAT’I UÇURUR

Turizm Yazarı Özkan Altıntaş, termal turizm için dünyadan örnekler vererek Türkiye Sağlık Turizmi Konseiy-THTC’nin çalışmalarından örnekler Verdi. Antalya’da Cumhudbaşkanlığı destekli düzenlenen hestourex ve Balıkesir’de Kalkınma Ajansı işbirliğinde düzenlenecek 4. Uluslararası Termal turizmi Zirvesi’nde Yozgat’ın da yer alarak Roma Hamam tanhıtımını başlatması gerektiğini söyledi. Ayrıca Roma Hamamı ve çevresinin açılarak, ileri yaş turizmi için yürüme yolları bulunan geniş bir alana sahip olması gerektiğini belirterek, Karahayıt Belediyesi’nin 100 dönüm arazi üzerinde yapımına başladığı kür merkezini örnek verdi. Sarıkaya’da ki Roma Hamamı’nın doğru planlama ile termal turizmine kazandırılmasının Yozgat’I uçaracağını sözlerine ekledi.


DOÇ.DR. MEHMET AKIF BOZ: KAZ ETI YIYCEN, ARABAŞI HAMURUNU YUTCAN’

Bozok Üniversitesi’nden Doç.Dr. Mehmet Akif Boz, Yozgat’ın yemek kültürünün önemini vurgulayarak yemekler hakkında bilgiler verdi. Boz, kış aylarında evlerde muhabbet için yapılan yemekleri anlattı. Boz, kaz etiyle yapılan arabaşı çorbasi ile birlikte arabaşı hamurunu anlatırken Yozgatlıların “Kaz eti yiyeceksin, arabaşı hamurunu yutcan’ şeklindeki sözlerini hatırlattı. Hamurun çiğnenmeden yutulduğunu belirtti.



DR.ORHAN SAĞLIK: PROJELERE HALKI KATIN

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr.Orhan Sağlık, STK’ları ve halkı projelere katmak gerektiğini belirterek “Halk kazancı görüse projelere sahiplenir” dedi.



NACİ ÖZEMEK: ALLAH SARIKAYA’YA İKİ ŞANS VERMİŞ

Akarsu Uzmanı Naci Özemek, Sarıkaya’ya Allah’ın iki kere şans verdiğini belirterek değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Özemek, gökyüzünden güneş ışınlarının enerji verdiğini yeraltından çıkan sıcak suyunda sağlık verdiğini belirterek “Güneş panelleri kurun. Tarım alanlarını isie koruyun ve kollayın” dedi.

BÜLENT ÖNAL: TURIZM EKONOMININ EZBERINI BOZAR

Ulusal Strateji Merkezi -USMER Genel Sekreteri Bülent Önal, turizmin çeşitlerini anlattı ve ekonomik sistemin kurallarını özetledi. Turizmin yerli ve milli olduğunu hatırlatan Öral “Turizm ekonominin ezberini bozar. Bu nedenle yeni destinasyonlara yönelmeli. Sadece Avrasya Türkiye’nin tüm cari açığını çözer” dedi.



İLKER DAĞLIOĞLU: ROMA HAMAMI TARIHIN SARIKAYA’YA ARMAĞANIDIR

USMER Yönetim Kurulu Üyesi İlker Dağlıoğlu, Roma hamamı’na halkın sahiplenmesi gerektiğini belirterek “Roma hamamı tarihin Sarıkaya’ya armağanıdır. Toplum ileriyi görmeli. Üniversiteler ise projeye sahip çıkmalıdır. Her bölge kendi zenginlii ile bir markadır”dedi.



HÜSEYİN IRMAK: PROJELERE HALKI KATMALI

Kağıthane belediyesi Basın Danışmanı Hüseyin Irmak, projelere halkı katmak gerektiğini belirterek “Eski fotoğraflardan faydalanarak Sarıkaya’nın değerini artırıcı çalışmalar yapılabilir. Kağıthane belediyesi olarak 1952’de kaybolan tren raylarını bularak bölgeye yeni bir değer kattık” dedi.